بارزسازی پهنه‌های دگرسانی و ساختارهای خطی در محدوده خاور بجستان با استفاده از پردازش داده‌های ASTER, SPOTوLandsat ETM+ و داده‌های ژئوفیزیک

Abstract

محدوده مورد مطالعه در خاور شهرستان بجستان، در استان خراسان رضوی قرار دارد و بخشی از بلوک لوت است. بخش بیشتر این ناحیه را توده گرانیتوییدی بجستان با گسترش تقریبی 70 کیلومتر مربع فرا گرفته است. پردازش داده‌های ماهواره این محدوده با استفاده از داده‌هایSPOT و ASTER و لندست ETM+ انجام شد. پردازش داده SPOT و استفاده از روش PCA بر روی داده لندست + ETMبه دو روش استاندارد و انتخابی، نشانگر ناهمگنی احتمالی توده از نظر ترکیب شیمیایی و کانی‌شناسی است، به طوری‌که بخش مرکزی توده نسبت به هاله اطراف تمایز مشخص دارد که این خود می‌تواند نشانه وجود کانی‌های مافیک بیشتر در این بخش توده نفوذی و دگرسانی آنها باشد. با اعمال فیلتر High Pass از نوع Sharpen edge 11.11 و کاربرد فیلترهای Threshould, Directionalو همچنین Sobel به‌صورت جداگانه و ترکیبی بر روی داده SPOT خط‌واره‌های موجود در منطقه بارز شده و رسم شد که بیشتر آنها جهت‌یابی شمال باختر – جنوب خاور را به‌خوبی نشان می‌دهند. پردازش داده‌های ASTER با استفاده از روش‌های ترکیب باندی، نسبت باندی وآنالیز طیفی به روش SAM حاکی از این است که منطقه مورد مطالعه دارای دگرسانی‌های بارز اپیدوتی- کلریتی، هماتیتی، سریسیتی، آرژیلیکی و سیلیسی در بخش‌های مختلف محدوده است. پردازش داده‌های ژئوفیزیک هوایی این محدوده شامل اطلاعات شدت کل مغناطیسی و رادیومتری اورانیم، توریم و پتاسیم نشانگر بالا بودن عناصر سه‌گانه یادشده در این گرانیتویید و پایین بودن میزان شدت میدان مغناطیسی در آن است. جداسازی مرزهای زمین‌شناسی و بارزسازی گسل اصلی جداکننده توده گرانیتی و واحدهای متامورف در شمال توده از نتایج دیگر بررسی داده‌های ژئوفیزیک این منطقه است. تلفیق اطلاعات حاصل از پردازش داده‌های ماهواره، ژئوفیزیک و مطالعات صحرایی در این منطقه، نشانگر این موضوع است که دگرسانی‌های موجود، ارتباط مستقیمی با خط‌واره‌های موجود در منطقه دارند. این مطالعات، نواحی با بیشترین احتمال حضور مواد معدنی و کانی‌سازی را مشخص نموده‌است؛ به‌طوری‌که نواحی مشخص شده با دارا بودن دگرسانی‌های اپیدوت- کلریتی و آرژیلیکی بارز، تطابق کاملی با کانی‌سازی‌های مس و آهن در بخش‌های مختلف محدوده مطالعاتی نشان می‌دهند. شناسایی این نواحی می‌تواند راهنمایی، جهت تمرکز پی‌جویی و مطالعات بعدی در این منطقه باشد و از پراکندگی نتایج و صرف زمان و هزینه‌های اضافی جلوگیری نماید.