فراتحلیل مطالعات اقتصاد مقاومتی در ایران: شناسایی عوامل مؤثر بر استحکام ساخت درونی سازمان برابر تکانه‌ها

Abstract

اسناد معتبر منتشر شده توسط نهادهای علمی نظارتی و اجرایی بیانگر این است که با گذشت سال‌ها از ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر انقلاب اسلامی (مدظله) و همچنین تأکید ایشان بر اهمیت آن‌ها در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ایران؛ این سیاست‌ها در سطح قابل‌قبولی عملیاتی نشده است و باعث تأثیرگذاری تکانه‌های اقتصادی بر زندگی مردم شده است. این مقاله به‌دنبال شناسایی روشمند متغیرهایی است که می‌تواند برای عملیاتی شدن سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی قابل رصد باشد. این پژوهش با مفروض گرفتن آن‌که پژوهشگران اقتصاد مقاومتی، معتقد به مقاوم‌کردن اقتصاد در مقابل تکانه‌های احتمالی به اقتصاد بوده؛ و دغدغة اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را در سطوح مختلف داشته‌اند و با رویکرد آن و برای عملیاتی کردن این سیاست‌ها راهکارهایی را پیشنهاد داده‌اند، با روش فراتحلیل، بیش از 200 مقاله از مقالات با درجة علمی پژوهشی مرتبط با موضوع اقتصاد مقاومتی را از سال 1391 تا پایان سال 1399 مورد بررسی قرار داده است. عوامل و موانع شناسایی شده و زیر‌مؤلفه‌های آن‌ها را در سه زمان پیش از اجرا، میان اجرا و پس از اجرا توزیع نموده، که پس از برگزاری جلسات علمی پیرامون آن‌ها و اعتبارسنجی توسط متخصصان، به‌عنوان متغیر قابل رصد در جهت سنجش مقاوم‌پذیری سازمان در برابر تکانه‌ها معرفی شده‌اند. مدیریت‌های اجرایی و نظارتی سازمان‌ها در جهت تحقق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در هر سطحی باید تلاش کنند متغیرهای معرفی شده را رصد نموده و تلاش نمایند متغیرهای عامل را تقویت نموده؛ و متغیرهای مانع را تضعیف نمایند.