روش شناسی سید محسن امین در کتاب البحر الزخار

Abstract

کتاب البحر الزخار فی شرح احادیث الائمة الاطهار از تألیفات سید محسن امین است. ایشان شیوه جدید اطمینان به صدور عین واژه‏ها‏‏ از معصوم را ملاک استنباط احکام دانسته و با رویکردی متعادل، بین اخباریان و اصولیان، بدون استفاده از ادله عقلی و اجماع، به بررسی‏ها‏‏ی لغوی و عرفی و تطبیق قواعد اصول فقه بر روایات پرداخته است. سید محسن امین به شیوه تبویب صاحب وسائل الشیعه و الوافی ایراد جدی داشته و به جای اعمال نظر اجتهادی در تبویب،‏‏ عین الفاظ روایات را ملاک دانسته است. این شیوه،‏‏ در سهولت و قاعده‏مند‏‏‏ شدن مسیر استنباط مؤثر است. بررسی ابواب مختلف کتاب البحر الزخار نشان می‏دهد که مصنف نسبت به نظر کلینی در الکافی و شیخ محمد سبط عاملی در شرح الاستبصار و دیدگاه‌های حدیثی علامه محمد باقر مجلسی در بحار الانوار و مرآة العقول و نظریات رجالی منتقی الجمان اهتمام ویژه دارد. توجه به اختلاف نسخ و قراین عرفی و موضوع‏شناسی‏‏‏ و تأثیری که این امور در استنباط دارند، از امتیازات کتاب البحر الزخار است‏.