تأثیر سطوح مختلف کیتوسان بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک پایه های سیترنج و نارنج تحت تنش شوری

Abstract

با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در طی یک دهه‌ اخیر، شناسایی پایه‌های مقاوم به شوری جهت بهبود عملکرد از اهمیت زیادی برخوردار است .بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کامل تصادفی بر روی دو پایه سیترنج و نارنج با 5 سطح (50،0، 100، 150 و 200 میلی­مولار) به همراه تیمار صفر (شاهد) و دو سطح 50 و 100 پی‌پی‌ام کیتوسان (به صورت مصرف خاکی و محلول­پاشی) در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری × کیتوسان × پایه مرکبات برای تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. با افزایش غلظت نمک فعالیت آنزیم‌های آنتی­ اکسیدانی کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، میزان پرولین و غلظت کربوهیدارت‌های محلول بطور معنی‌داری افزایش یافتند. همچنین، برخی صفات نظیر رطوبت نسبی، کلروفیل a، b و پروتئین کل با افزایش غلظت شوری کاهش معنی‌داری را نشان دادند. بطور کلی غلظت 100 پی‌پی‌ام و محلول‌پاشی کیتوسان بیشترین تاثیر را بر روند بهبود و تحمل شوری در هر دو پایه سیترنج و نارنج به همراه داشت. از نظر مقاومت به شوری پایه نارنج در مقایسه با سیترنج تحت تاثیر سطوح بالاتر شوری مقاومت بیشتری را نشان داد. با توجه به نتایج، می‌توان اظهار داشت که پایه نارنج متحمل‌تر به شوری می‌باشد و کیتوسان می‌تواند باعث بهبود شرایط رشد مرکبات تحت تاثیر تنش شوری شود.