تأثیر غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید و نوع قلمه بر قابلیت ریشه زایی قلمه‏ های برخی از گونه های گلابی

Abstract

پژوهش حاضر به­ منظور بررسی ریشه­ زایی قلمه تعدادی از گونه­ های گلابی ایران انجام شد. این گونه­ ها می­توانند بعنوان پایه برای ارقام تجاری گلابی استفاده شوند. قلمه­ های ابتدایی و انتهایی گونه­ های Pyrus syriaca، P.salicifolia، P.glabra، دو ژنوتیپ از گلابی خوج­ گیلان به اسامی LG1461 و LG1462 از گونه P.communis و پایه پیرودوارف با غلظت­ های 0، ۲۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۶۰۰۰ میلی­گرم در لیتر اسید ایندول بوتیریک به مدت 10 ثانیه تیمار شدند. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد مطالعه شامل ژنوتیپ، غلظت هورمون و نوع قلمه بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد قلمه­ های کالوس­ دار با 85/8 % و 58/3 % به ترتیب در خوج LG1462 وP. glabra مشاهده شد. بیشترین کالوس­ زایی و ریشه­ زایی به ترتیب در غلظت­های 2000 و 4000 میلی­گرم در لیتر هورمون اسید ایندول بوتیریک بدست آمد. دو نوع قلمه از لحاظ کالوس­ زایی اختلاف معنی­داری نداشتند ولی قلمه انتهای شاخه ریشه­ زایی بیشتری نسبت به قلمه­ ابتدای شاخه داشت. بیشترین درصد قلمه­ های ریشه­ دار در قلمه انتهایی شاخه در پایه پیرودوارف با تیمار 4000 میلی­گرم در لیتر اسید ایندول بوتیریک با 40 درصد ریشه­ زایی مشاهده شد. در ژنوتیپ­های وحشی بیشترین درصد قلمه­ های ریشه­دار در P.salicifolia با تیمار 6000 میلی­گرم در لیتر و P. syriaca با تیمارهای 6000 و 4000 میلی­گرم در لیتر این هورمون در قلمه انتهایی با 20 درصد ریشه­ زایی ثبت شد.