بررسی مقایسه‎ای دیدگاه تشیع با حقوق بین‏الملل درباره حفظ کرامت و حقوق کودکان (مورد مطالعه؛ مقایسه دیدگاه امام رضا(ع) با کنوانسیون حقوق کودک)

Abstract

حفظ کرامت کودکان به‏عنوان حق طبیعی، مبنای اصلی آموزه‌های دینی، و برخی اسناد بین‌المللی از جمله کنوانسیون حقوق کودک قرار گرفته است. نادیده گرفتن این حق، نقش بنیادین در ایجاد آسیب‌ها برای کودکان دارد. برخی از احادیث و سیره عملی امام رضا(ع) و برخی از مواد کنوانسیون حقوق کودک، بیانگر توجه به مولفه‎های کرامت‌بخش در کودکان است. پرسش اصلی این است که مولفه‌های کرامت‌بخش از منظر امام رضا(ع) و کنوانسیون حقوق کودک کدام است؟ و چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند؟ از دیدگاه امام رضا(ع) و کنوانسیون حقوق کودک مؤلفه‌هایی مانند هویت، تربیت، امنیت، عدالت‌ورزی، آزادی‌خواهی و ظلم‌ نکردن کرامت‌بخش وجود کودکان است.این دو دیدگاه، به‌لحاظ مبانی، روش‌شناسی، محتوا و ضمانت اجرایی تفاوت بنیادین دارند. مبانی اسلامی، ایدئولوژی سعادت‌محور، بیان ساده و فاقد ساختارهای پیچیده قانونی، روش‌شناسی متنوع، توجه به کرامت حقیقی، حقوق معنوی و تکلیف‎مداری تربیت کودک، تأکید بر خانواده و ضمانت اجرایی مبتنی بر ایمان، معنویت و جزای دنیوی و اخروی از جمله وجوه تمایز آموزه‌های رضوی درباره حفظ کرامت کودکان در مقایسه با کنوانسیون حقوق کودک است. به‏رغم شباهت‏ها، تفاوت‎های این دو دیدگاه درباره حقوق کودک نشان می‏دهد به‌لحاظ سطح ارزشی، مبانی، روش‌شناسی، محتوایی و...امام رضا(ع) سال‌ها قبل از تدوین کنوانسیون، معرفت‌شناسی جامعی از حفظ حقوق کودکان ارایه داده است. این مقاله با روش تحلیل محتوا به بررسی محتوای روایات به‏جا مانده از امام رضا(ع) درباره مولفه‏های کرامت‏بخش کودک و محتوای کنوانسیون حقوق کودک می‏پردازد و درچارچوبی مقایسه‏ای، مهمترین شباهت‏ها و تفاوت‏های دیدگاه تشیع (با تاکید بر روایات امام رضا(ع)) و حقوق بین‎الملل را مطرح می‎کند.