اثربخشی آموزش مهارت‌ های‌ ارتباطی در تکانشگری نوجوانان دختر دارای علائم اختلال سلوک

Abstract

برای حل مشکلات روزافزون در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک، برنامه­های درمانی مختلفی ابداع شده است، که از جمله مهم­ترین آن­ها می­توان به مواردی مانند مداخلات رفتاری؛ آموزش مهارت­های اجتماعی؛ آموزش خانواده و خانواده­درمانی و مداخلات دارویی اشاره­کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزش مهارت­های­ ارتباطی در تکانشگری نوجوانان دختر دارای علائم اختلال سلوک، طراحی شده است. نخست به مدارس راهنمایی دخترانه استان البرز که در دسترس بوده، مراجعه شده و در مقطع راهنمایی (محدوده سنی 12 تا 15 سال)، پرسشنامه اختلال سلوک اجرا شد. پس از این­که افراد دارای نمرات بالا در پرسشنامه اختلال سلوک (افرادی که پس از محاسبه­ی نمرات تمام مقیاس­ها و رسم نیمرخ CBCL، قله­ی نیمرخ­شان در طیف بالینی قرار گرفت)، از بین مجموع 90 شرکت­کننده انتخاب گشته و تحت مصاحبه ساختار یافته بر اساس DSM_IV_TR قرار گرفتند، در نهایت 30 نفر که ملاک­های ورود به مطالعه را تأمین کردند، به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. سپس این 30 نفر به­طور تصادفی به دو گروه پانزده­تایی آزمایش و کنترل تقسیم گشته و هر دو گروه به نسخه­ی فارسی پرسشنامه­های تکانشگری (BIS) پاسخ دادند. گروه آزمایش، آموزش مهارت­های ارتباطی را به شکل گروهی دریافت نموده و گروه کنترل هیچ مداخله­ای را دریافت نکرد. مداخلات آزمایشی طی 10جلسه برای گروه آزمایش به اجرا درآمد. در پایان جلسه دهم، مجدداً هر 30 شرکت­کننده به پرسشنامه­ی تکانشگری مرحله نخست، پاسخ ­دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که در سطح معناداری 5% خطا، ارتباط معناداری بین آموزش مهارت­های ارتباطی و کاهش علائم تکانشگری نوجوانان دارای اختلال سلوک وجود دارد. بنابراین آموزش مهارت­های ارتباطی موجب کاهش علائم تکانشگری (مؤلفه­های شناختی و بی­برنامگی آن) می­گردد.