ارائه مدل علّی ادراک از محیط سازنده‌گرای اجتماعی و جهت‌گیری‌های انگیزشی: نقش واسطه‌ای باورهای خودکارآمدی و انتظار پیامد

Abstract

هدف پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل علّی ادراک از محیط سازنده‌گرایی اجتماعی و جهت‌گیری‌های انگیزشی با نقش واسطه‌ای باورهای خودکارآمدی و انتظار پیامد انجام شد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 1643 دانشجو بود که از این میان 310 نفر براساس روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرایی اجتماعی حقایقی و کارشکی (1394)، باورهای خودکارآمدی تحصیلی زاژاکووا و همکاران (2005)، انتظار پیامد دانشجو هاکت و همکاران (1992) و انگیزش تحصیلی والرند و همکاران (1992) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل مسیر به وسیله نرم‌افزار AMOS انجام گرفت. نتایج نشان داد سازنده‌گرایی اجتماعی، باورهای خودکارآمدی و انتظار پیامد اثر مستقیم مثبت و معنی‌دار بر انگیزش تحصیلی درونی و بیرونی داشتند (01/0 p<). باورهای خودکارآمدی دارای اثر منفی بر بی‌انگیزگی بود (01/0 p<)؛ اما سازنده‌گرایی اجتماعی و انتظار پیامد بر بی‌انگیزگی اثر مستقیم نداشتند (05/0< P). سازنده‌گرایی اجتماعی دارای اثر مثبتی بر باورهای خودکارآمدی و انتظار پیامد بود (01/0 p<). به علاوه، اثرات غیرمستقیم سازنده‌گرایی اجتماعی با انگیزش درونی، بیرونی و بی‌انگیزگی با واسطه باورهای خودکارآمدی معنادار شد (01/0 p<). همچنین اثرات غیرمستقیم سازنده‌گرایی اجتماعی با انگیزش درونی و بیرونی با واسطه انتظار پیامد معنادار بود (01/0 p<)؛ اما اثرات غیرمستقیم سازنده‌گرایی اجتماعی با بی‌انگیزگی با واسطه انتظار پیامد معنادار نبود (05/0< P). نتایج این تحقیق به‌کارگیری رویکرد سازنده‌گرایی در تدریس را به عنوان نظریه‌ای قوی و تأثیرگذار، برای محافل آموزشی پیشنهاد می‌کند.