درآمدی بر امنیت انرژی، امنیت ملی و حقوق شهروندی ‏‏(مطالعة موردی ایران)‏

Abstract

شهروندی از مهم­ترین مفاهیمی است که رابطة فرد و جامعه را در قالب حقوق، وظایف و مسئولیت ­ها بازنمایی و دستیابی هر فرد به منابع اجتماعی و اقتصادی را تعیین می ­کند. همچنین امروزه انرژی در زندگی بشر اهمیت بسیاری دارد و ارتباط مستقیمی با امنیت اقتصادی در چهارچوب توسعة پایدار؛ امنیت محیط زیستی و درنتیجه، امنیت ملی دارد. بر این مبنا، پژوهش حاضر به­ دنبال پاسخ به رابطة میان امنیت انرژی، امنیت ملی و حقوق شهروندی است و ابعاد مختلف امنیت انرژی را که بر حقوق شهروندی تأثیرگذار بوده­ اند، بر مبنای حقوق مصرح در منشور حقوق شهروندی و سایر اسناد قانونی مورد توجه قرار داده است. طبق این پژوهش، می­ توان به رابطة مستقیم میان امنیت انرژی و حقوق شهروندی اشاره کرد؛ یعنی با تأمین امنیت انرژی، بُعدی از حقوق شهروندی محقق شده و محقق نشدن آن به عدم تأمین امنیت انسانی و پیامدهایی بر امنیت ملی می ­انجامد. نتایج نشان می­ دهد ناامنی انرژی، ازجمله تهدیدات امنیت ملی است که نگاه به آن از منظر حقوق شهروندی می ­تواند تعهدات دولت­ها را در تضمین تحقق آن برجسته ­تر کند.