اثر تحریم های اقتصادی بر اختلافات ناشی از خریدوفروش نفت خام ‏و فرآورده های نفتی و نحوۀ پیشگیری از آنها

Abstract

شرایط اضطراری حادث­ شدۀ ناشی از اعمال تحریم­های اقتصادی، انجام معاملات تجاری از روش­های غیرمعمول و غیراستاندارد را گریزناپذیر کرده است. روش­هایی مانند استفاده از واسطه ­ها، روش­ های غیرشفاف انجام پرداخت­ های بانکی و تأسیس و استفاده از شرکت­ های پوششی و کاغذی، بخش ضروری و انکارناپذیر تجارت خارجی ایران در شرایط اعمال تحریم­ های اقتصادی گردیده است. اما استفاده از الگوی این روش­ های غیرمعمول برای معاملات فروش نفت خام ایران، تجربۀ موفقی را پیش روی جامعۀ حقوقی و دستگاه اداری ایران قرار نمی‌دهد. دعاوی مطرح­ شده در دادگاه­ های ایران بعد از اعمال تحریم­ های اقتصادی علیه خرید نفت خام ایران در سال 1392، مانند پرونده­ های فروش نفت خام ایران به آقای بابک زنجانی، بنیاد تعاون ناجا، نیروی انتظامی و صندوق بازنشستگان شرکت ملی نفت، همگی نشان از آن دارد که معاملات نفت خام از ویژگی­ های متفاوتی برخوردار است. مقالۀ پیش رو بر آن است به نوع­ شناسی دعاوی و اختلافات تجاری که در نتیجۀ اعمال تحریم ­های اقتصادی بر حوزۀ معاملات تجارت نفت خام و فرآورده­ های نفتی کشور تحریم­ شده ایجاد می‌گردد پرداخته و راهکارهایی برای جلوگیری و کاهش این نوع از اختلافات پیشنهاد دهد.