اختلاف قرائات سور‌ه‌ اسراء در سنجه‌ تفاسیرفریقین

Abstract

علم قرائت، علمی است درباره‌ قرائت قرآن که کلام وحى و معجزه جاوید پیامبر گرامى(ص) است. ازاین‌رو، شناسایی اختلاف قرائات الفاظ قرآنی و بررسی نقش آنها در تفاسیر، اهمیت ویژه‏اى دارد. در این نوشتار، موارد اختلاف قراء هفتگانه، در مورد برخی واژگان سوره‌ اسراء، بررسی و اختلاف تفسیرى این موارد، به صورت تطبیقی، تحلیل شده است. همچنین میزان اختلاف، بر اساس روایت حفص از عاصم، به عنوان مشهورترین قرائت، توسط‌ جدول و نمودار مشخص شده و نقش اختلاف در قرائات برخی واژگان این سوره در تغییر یا عدم تغییر معانی کلمات و آیات آن، مورد توجه قرار گرفته است. در انجام این تحقیق، از منابع کتابخانه‌ای و از روش تحلیلی و توصیفی بهره برده‌ایم. این تحقیق نشان داد مدعای عدم وقوع تحریف در قرآن، ناظر به عدم وقوع تحریف به زیاده و نقصان در قرآن است نه مطلق انواع تحریف؛ زیرا تحریف معنوی، در قالب ترجمه‌‌ها و تفاسیر مختلف رخ داده است. البته مسئله‌ «اختلاف در قرائات»، تحریف لفظی است، ولی میزان تاثیر آنها در معانی واژگان آیات سوره‌ اسراء اندک بوده و اغلب و در نهایت، مفهوم یکسانی از آیه به ‌دست آمده است. گاهی تغییراتی مانند مبالغه و تاکید یا التفات از مقام غایب به تخاطب یا برعکس یا به ‌صورت مفرد و جمع ایجاد شده است. در بعضی موارد نیز منجر به تغییر معنایی در آیه شده است. از مجموعه‌ 28 مورد اختلاف قرائت در سوره‌ اسراء، 12مورد همراه با تغییر معنایی و تعداد 16 مورد، بدون تغییر معنایی است.