بررسی تطبیقی مفهوم تمدن از دیدگاه علامه طباطبایی و سیدقطب
چکیده
قرآن، نظامنامه تمدن اسلامی است. واژه «تمدّن» در قرآن نیامده است؛ ولی برخی از مفسران، از«امت» استفاده تمدّنی کرده‌اند؛ یعنی جماعتى که به پیامبر خدا ایمان آورده‌‌اند. در این نوشتار، به روش توصیفی _تحلیلی، به بررسی تطبیقی مفهوم تمدن از نظر علامه طباطبایی و سیدقطب به‌ویژه در تفاسیرشان با توجه به واژه «امت» پرداخته شده است. یافته‌‌های مقاله نشان می‌دهد قرآن مهم‌ترین عامل پیدایش و تداوم اجتماع بشری را در وحدت فرامادّی دانسته که مرزهای جغرافیایی، زمانی، خویشاوندی، نژادی و... را درمی‌نوردد. سید قطب معتقد است مقصود از «امت واحده» در قـرآن، دیـن اسـلام و جامعه مسلمانان است و هر که اعتقاد مسلمانی نداشته بـاشد، از قـلمـرو «امــت واحده» خارج و در زمره جامعه جاهلی است؛ اما علامه در مفهوم امت، توسعه معنایی می‌دهد و معنای جهانشمولی قائل است؛ یعنی گروهـی کـه هـدفی واحـد اعم از امـور دنـیوی و مـعنوی دارند؛ گـر‌چـه وحدت امت، عـلاوه بـر همگرایی، با هـمکیشی کامل میشود.
کلید واژگان
قرآن کریمتمدن اسلامی
امت واحده
علامه طباطبایی
سیدقطب
شماره نشریه
136تاریخ نشر
2021-01-201399-11-01
