مطالعه عوامل خطر ساز درکارگاههای تکثیر و پرورش قزل آلا براساس پارامترهای محیطی آب در رودخانه هراز

Abstract

این مطالعه به تغییرات پارامترهای محیطی کیفیت آب رودخانه هراز به­عنوان عوامل خطرساز مزارع قزل آلا پرداخته­است. تعداد 84 نمونه آب در6 ایستگاه واقع درکارگاه پرورش ماهی قزل­آلا طی هفت ماه در سال­های 97-1396جمع آوری شد. اندازه­گیری پارامترها با روش­های استاندارد تیتراسیون و اسپکتروفتومتری انجام گرفت. طبق نتایج، دامنه تغییرات دمای آب (0/17-0/4 درجه سانتیگراد)، دمای هوا (0/28-0/5 درجه سانتیگراد)، اکسیژن محلول (24/14-36/7 میلی­گرم بر لیتر)، اکسیژن خواهی بیولوژیکی (80/20-20/0 میلی­گرم بر لیتر)، اکسیژن خواهی شیمیایی (40/41-50/3 میلی­گرم بر لیتر)، هدایت الکتریکی (650-345 میکروزیمنس­برسانتیمتر)، کدورت (NTU 81-2)، کل مواد جامد معلق (72/0-01/0 گرم بر لیتر)، pH (15/8-98/6)، فسفرکل/فسفر(15/0-01/0 میلی­گرم بر لیتر)، فسفات (20/0-01/0 میلی­گرم بر لیتر)، آمونیم (313/0-020/0 میلی­گرم بر لیتر)، آمونیاک (36/4-14/0 میکروگرم برلیتر)، نیتریت (21/0-01/0 میلی­گرم بر لیتر)، تعداد کلیفرم مدفوعی (CFU/100ml30000-9) و شاخص کیفیت آب (IRWQI_SC) (5/98-5/48) بوده است. نتایج براساس آزمون رگرسیون گام به گام نشان داد که عوامل خطرساز کیفیت آب در رودخانه هراز پارامترهای کلیفرم مدفوعی، فسفات،کدورت و اکسیژن خواهی بیوشیمیایی بوده­است و کلیفرم مدفوعی، ضریب تاثیر (ضریب بتا) بیشتری در مقایسه با سایر پارامترها داشتند (05/0p<). در نتیجه، طبق میانگین ایستگاهی شاخص کیفیت (کمتر از 55)، آب رودخانه هراز برای پرورش ماهی قزل­آلا آلوده و بحرانی است اما برای پرورش ماهی مقاوم و حیات وحش دارای شمارش میکروبی قابل­قبول است. همچنین علاوه بر تغییر فصلی پارامترهای محیطی و میزان بارندگی، نحوه مدیریت کارگاه­ها نیز در حفظ کیفیت آب اهمیت دارد.