نيازسنجي آموزشی، مهارتی و نگرشی اعضای هیأت‌علمی رشتۀ زبان و ادبیات عربی از دیدگاه دانشجویان (مطالعۀ موردی: دانشجویان کارشناسی و کارشناسی‌ارشد گرایش ادبیات عربي دانشگاه‌های دولتی کشور)

Abstract

پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیازهای آموزشی، مهارتی و نگرشی اعضای هیأت‌علمی رشتۀ زبان و ادبیات عربي از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد گرایش ادبیات عربی در دانشگاه‌های دولتی کشور انجام گرفت. روش پژوهش ترکیبی از نوع کیفی- کمی است که در دو مرحله انجام گرفت. در مرحلۀ اول جهت شناسایی مهم‌ترین نیازهای آموزشی، مهارتی و نگرشی اساتید به‌گونه‌ای هدفمند از 25 نفر از متخصصان و اساتید حوزة زبان و ادبیات عربی مصاحبه‌ای نیمه‌ساختاریافته به‌عمل آمد و اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش کدگذاری موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و مؤلفه‌های مربوطه در 6 حیطۀ کلی دسته‌بندی شد. در مرحلۀ دوم جهت اولویت‌بندی هریک از حیطه‌ها از میان 6000 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی‌ارشد گرایش ادبیات عربي در 31 دانشگاه دولتی کشور، ابتدا 10 دانشگاه به‌صورت هدفمند انتخاب و سپس با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتساب متناسب 486 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که در حوزۀ دانش مورد‌نیاز اساتید، تسلط کافی بر زبان و واژگان عربی، در حوزۀ مهارت‌های موردنیاز، مهارت‌های چهارگانۀ زباني، در حوزۀ شیوۀ تدریس، رعایت اخلاق علمی و دانشگاهی، در حوزۀ مسائل مرتبط با دانشجویان و کلاس، رعایت فاصلۀ لازم استاد و دانشجو جهت حفظ حريم اخلاقي، در حوزۀ محتوای آموزشی، تلاش در جهت انتقال شایستۀ محتوای دروس با دانشجویان و در حوزۀ شیوۀ ارزشیابی، ارزیابی به‌دور از ایجاد ترس و حواشی جانبی و به‌عنوان مهم‌ترین نیازهای آموزشی اساتید محسوب می‌شوند.