اثر توأم سطوح مختلف آبیاری، آرایش کاشت و تراکم بوته برعملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای (KSC700) تحت سامانه آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توامان سطوح مختلف آبیاری، آرایش کاشت و تراکم بوته برعملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه­ای (KSC700) تحت سامانه آبیاری قطره­ای زیر­سطحی به صورت کرت­های نواری خرد­شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار، در سال­های 1384 و 1385 در استان البرز اجرا شد. کرت­های عمودی شامل سه تیمار آبیاری 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی و کرت­های افقی شامل سه تراکم 65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار وکرت­های فرعی نیز شامل دو آرایش کاشت یک و دو ردیفه بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کم­ترین میزان عملکرد دانه در سال اول و دوم پژوهش به ترتیب با مقادیر 28/12 و 64/3 تن در هکتار و 89/12 و 58/3 تن در هکتار به تیمار100 درصد نیاز آبی و50 درصد نیاز آبی اختصاص یافت. تحت شرایط تراکم بوته 65 هزار بوته و کشت دو­ردیفه و در شرایط 100 درصد نیاز آبی، بیشترین مقدار عملکرد دانه، ارتفاع بوته،ارتفاع بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، وزن هزار دانه و بیوماس گیاه مشاهده شد. در مقایسه با تیمار 100 درصد نیاز آبی، در تیمار 75 درصد نیاز آبی با کاهش مصرف آب به میزان 25 درصد، عملکرد دانه به ترتیب برابر با 74/21 و 73/23 درصد برای سال­های اول و دوم کاهش یافت ولی در تیمار 50 درصد با کاهش مصرف آب به میزان 50 درصد، عملکرد دانه به میزان قابل­توجهی، یعنی 35/70 و 22/72 درصد به ترتیب برای سال­های اول و دوم کاهش یافت. میزان عملکرد و اجزای عملکرد (ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، وزن هزار دانه و بیوماس گیاه) در همه تیمار­های مورد پژوهش در تقابل با شرایط تامین 100 درصد نیاز آبی بیشترین مقدار و در تقابل با 50 درصد نیاز آبی، حدقل مقدار را دارا بود. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، تامین 100 درصد نیاز آبی در تقابل با تراکم کاشت 65 هزار بوته در هکتار و آرایش کاشت دو­ردیفه، در جهت دستیابی به حداکثر میزان عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه­ای قابل­توصیه می­باشد.