مدلسازی ساختاری تبیین رفتار مشارکتی روستاییان در حفظ جنگل (مطالعه موردی: ذخیره‌گاه جنگلی چهارطاق اردل)

Abstract

در راستای آزمون این فرضیه که رفتار مشارکتی روستاییان، تابعی از سطح آگاهی آنها از جنگل و نگرش نسبت به اهمیت جنگل است، رفتار خانوارهای روستایی ساکن در محدودة زیستگاه جنگلی چهارطاق اردل (600N=) بررسی شد. نوع تحقیق، از لحاظ هدف، کاربردی، از نظر اندازه و درجه کنترل متغیرها، میدانی، و از لحاظ نحوه جمع‏آوری اطلاعات، توصیفی است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران معادل 196 خانوار تعیین شد و نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی ساده انجام گرفت. داده‌ها از طریق یک پرسشنامه محقق‌ساخته که روایی محتوایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به تایید رسید، جمع‌آوری و در محیط نرم‌افزارهای IBM SPSS 21 و LISREL8.5 تحلیل شد. نتایج نشان داد که معیشت اکثریت جامعه پژوهش، وابسته به منابع جنگلی، ذی‌نفعان دارای سطح سواد پایین، درآمد کم و بعد خانوار زیاد بودند. نتایج مدلسازی ساختاری بیانگر آن بود که مدل مفهومی ارائه‌شده با توجه به کلیه معیارهای برازش مدل، مورد تایید بوده و از اعتبار لازم برخوردار است. همچنین فرضیة کلی پژوهش تایید شد و مشخص شد که مشارکت جنگل‌نشینان در حفظ جنگل تابعی از آگاهی و نگرش آنها دربارة اهمیت جنگل است؛ به‌طوری‌که این دو مؤلفه در مجموع توانستند 60 درصد از واریانس متغیر مشارکت در حفظ جنگل را تبیین کنند. هر یک واحد تغییر در متغیر آگاهی نسبت به جنگل و نگرش نسبت به اهمیت جنگل، سطح مشارکت در حفظ جنگل را به‌ترتیب به 32/0 و 41/0 واحد افزایش داد.