بررسی تغییرات مشخصه های کمی و کیفی توده های جنگلی بعد از یک دورۀ جنگلداری (مطالعۀ موردی: سری جنبه سرا-گیلان)

Abstract

به‌منظور بررسی تغییرات برخی مشخصه‌های مهم کمی و کیفی توده‌های جنگلی در سری یک جنبه‌سرا که به‌روش دانه‌زاد ناهمسال اداره می‌شود، اطلاعات جمع‌آوری‌شده در سطح سری در سال‌های 1374 و 1384 تجزیه و تحلیل و مقایسه شد. آماربرداری در هر دو سال به‌روش سیستماتیک تصادفی و با ابعاد شبکۀ 150×200 متر و سطح قطعات نمونۀ 10 آری انجام شد. در داخل هر قطعه نمونه نوع گونه، قطر در ارتفاع برابر سینه، ارتفاع دو درخت شاهد و وضعیت کیفی درختان، مشخص و فراوانی زادآوری نیز در قطعۀ نمونه‌ای به شعاع یک آر و به مرکز قطعۀ نمونۀ 10 آری شمارش شد. براساس نتایج بین میانگین تعداد زادآوری و تعداد درختان در هکتار، قطر سطح مقطع متوسط و ارتفاع لوری در سال‌‌های 1374 و 1384 اختلاف معنی‌داری وجود دارد. حجم موجودی سرپا در سال 1384 به اندازۀ 95/5 سیلو در هکتار نسبت به سال 1374، کاهش یافت. این کاهش حجم در سطح 05/0 معنی‌دار نیست. بر اساس نتایج، قطر سطح مقطع متوسط در سال 1374 از 18/42 سانتی‌متر به 7/39 سانتی‌متر و میانگین ارتفاع لوری به اندازۀ 42/2 متر در سال 1384 کاهش یافت. بین قطر سطح مقطع متوسط و همچنین میانگین ارتفاع لوری مربوط به سال‌های 1374 و 1384 اختلاف معنی‌داری در سطح 05/0 مشاهده می‌شود. فراوانی زادآوری در هکتار در مورد همۀ گونه‌ها شامل راش، نمدار، ممرز، پلت، توسکا، ون و ... ، در طول 10 سال اجرای طرح افزایش پیدا کرد. درصد درختان با درجۀ کیفی1، برخلاف انتظار در سال 1384 نسبت به سال 1374 کاهش یافت. در حالی‌که درصد درختان با درجات کیفی 2، 3 و 4 در سال 1384 افزایش پیدا کرد که این تغییرات در سطح 05/0 معنی‌دار است. نتایج همچنین نشان می‌دهند وضعیت جنگل در سال‌های 74 و 84 از حالت مطلوب فاصلۀ زیادی دارد و در پایان اجرای طرح ده‌ساله نیز در برخی موارد مانند موجودی حجمی سرپا و وضعیت کیفی درختان، نه‌تنها بهبود مشاهده نمی‌شود، بلکه کاهش کمی و کیفی نیز محسوس است.