رابطۀ توسعۀ ریشه با میزان مقاومت به خشکی در دو گونۀ اکالیپتوس (Eucalyptus microtheca Muell و Eucalyptus sargentii Maiden)

Abstract

تنش خشکی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد و عملکرد گیاهان محسوب می‌شود. با توجه به پیچیدگی عوامل تأثیرگذار بر میزان تحمل یا مقاومت به خشکی در گیاهان، دستیابی به سازوکارهای مربوط، محققان را با چالش مواجه کرده است. مطالعۀ گسترش ریشه می‌تواند به‌عنوان یک شاخص مهم در این زمینه مطرح شود. بر این اساس، در این تحقیق چگونگی گسترش ریشۀ دو گونۀ اکالیپتوس تحت تأثیر تنش خشکی و در اعماق مختلف خاک در شرایط لایسیمتری مورد توجه قرار گرفت. تنش خشکی در سه سطح آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (70 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (40 درصد ظرفیت زراعی) در سه تکرار اعمال و تأثیر آن بر توسعۀ وزنی ریشه در شش عمق 20-0، 40-20، 60-40، 80-60، 100-80 و 120-100 سانتی‌متری بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، ریشۀ تولید‌شده در هر دو گونه کاهش معنی‌داری داشت. ریشۀ تولید‌شده در سطوح مختلف تنش خشکی در <em>E. microtheca</em> بیشتر از <em>E. sargentii</em>بود. در شرایط تنش خشکی، نفوذ عمقی ریشه در <em>E. microtheca</em> بیشتر از <em>E. sargentii</em> بود، به‌گونه‌ای که مقاومت بیشتر آن‌را به تنش خشکی نسبت به <em>E. sargentii</em> نشان داد. <em>E. microtheca</em> می‌تواند با سازوکار توسعۀ ریشه در اعماق خاک، با خشکی مقابله کند.