اثر تغییرات دمایی بر مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاکستر لاشبرگ گونۀ مازودار در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

لاشبرگ گیاهان و خاکستر حاصل از سوختن آنها از عوامل مؤثر بر عناصر غذایی خاک هستند. زمان و شدت آتش ممکن است بر ویژگی‌های خاکستر و خاک تحتانی اثرگذار باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مشخصه‌های فیزیکی و شیمیایی خاکستر حاصل از حرارت دادن لاشبرگ گونۀ مازودار (<em>Quercus infectoria </em>Oliv.) در دماهای مختلف در شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. به‌منظور جمع‌آوری لاشبرگ از سطح خاک، جنگل‌های بخش خاوومیرآباد شهرستان مریوان انتخاب شد و نمونه‌ها در زیر تاج هشت پایه درخت­ مازودار از کف جنگل جمع‌آوری شدند. درختان روی یک ترانسکت در راستای خطوط میزان با فواصل 30 متری انتخاب شدند. پس از آسیاب کردن لاشبرگ‌ها، نمونه‌ها در چهار تیمار (لاشبرگ و سه تیمار حرارت داده‌شده در دماهای 200، 400 و 600 درجۀ سانتی‌گراد) تهیه شدند. نتایج نشان داد که رنگ خاکستر در تیمارهای دمایی 200، 400 و 600 درجۀ سانتی‌گراد به‌ترتیب، قهوه‌ای تیره، خاکستری و خاکستری روشن است. مقدار pH، هدایت الکتریکی، فسفر، کلسیم، پتاسیم و منیزیم با افزایش دما به‌طور معنی‌داری در لاشبرگ‌های حرارت‌داده‌شده افزایش پیدا کرد، در‌حالی‌ که درصد کربن آلی و نیتروژن کل با افزایش دما ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. کاهش غلظت عناصر غذایی در خاکستر حاصل از لاشبرگ گونۀ مازودار به‌ترتیب N>C>P>K>Mg>Ca بود. در نهایت نتیجه گرفته شد که با افزایش درجۀ حرارت تا حد چشم‌گیری در دسترس بودن عناصر غذایی در خاکستر لاشبرگ مازودار تحت تأثیر قرار گرفت و دماهای مختلف اثرهای متفاوتی بر مقدار عناصر غذایی و رنگ خاکستر داشتند.