تأثیر تناوب بهره‌برداری سقز بر متغیرهای زیست‌سنجی درختان بنه

Abstract

به‌منظور ارزیابی پیامدهای تناوب بهره‌برداری سقز بر متغیرهای زیست‌سنجی درختان بنه، سه ایستگاه مختلف برداشت سقز در استان کردستان که تنها وجه تمایز آنها اجرای دورۀ تناوب بهره‌برداری سقز (با تناوب منظم، نامنظم و بدون تناوب) بود، انتخاب شدند. بعد از تهیۀ نقشۀ یگان‌های شکل زمین از سه ایستگاه تحت مطالعه، یکی از یگان‌ها با شرایط یکسان در هر سه ایستگاه برگزیده و در آن به روش تصادفی، 100 اصله درخت بنۀ قطورتر از 25 سانتی‌متر انتخاب شد. متغیرهای قطر برابرسینه، ارتفاع کل، میانگین قطر تاج و تعداد خوشۀ میوۀ درختان بنه اندازه‌گیری و ثبت شد. سپس با هدف حذف اثر عامل سن درختان بنه بر متغیرهای مورد بررسی، ابتدا درختان اندازه‌گیری‌شده به سه طبقۀ قطری 25 تا 35، 35 تا 45 و بیش از 45 سانتی‌متر تقسیم شدند و سپس میانگین متغیرهای مورد نظر در هر کلاسۀ قطری، به‌طور جداگانه با استفاده از آزمون‌های تجزیۀ واریانس و دانکن مقایسه شد. نتایج نشان داد که به‌جز متغیر تعداد خوشه که اختلاف معنی‌داری را در بین سه ایستگاه نشان نداد، میانگین‌های بقیۀ متغیرهای مورد نظر، دست‌کم در یک طبقۀ قطری در ایستگاه با تناوب منظم به‌طور معنی‌داری بیشتر از ایستگاه بدون تناوب بود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده روشن است که رعایت نشدن دورۀ تناوب منظم بهره‌برداری سقز، ممکن است تأثیر منفی بر متغیرهای زیست‌سنجی این گونۀ باارزش داشته باشد؛ بنابراین توصیه می‌شود که این دورۀ تناوب در بهره‌برداری‌های آینده حتماً رعایت شود.