بررسی تأثیر کاربرد سوپرجاذب و دورۀ آبیاری بر رشد نهال¬های بنه (Pistacia atlantica) (مطالعة موردی: نهالستان دکتر جوانشیر، پیرانشهر)

Abstract

مقدار موفقیت جنگلکاری در جنگل‌های زاگرس به‌ویژه به‌دلیل مقدار کم نزولات آسمانی، کمبود منابع آب و دشوار بودن شرایط دسترسی به آن، رضایت‌بخش نیست. بنابراین یافتن روشی که بتواند علاوه بر افزایش رطوبت خاک و ماندگاری نهال، سبب کاهش‌ مصرف آب در یک دورۀ رویشی گردد، بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد. یکی از روش‌های نوین، استفاده از سوپرجاذب‌هاست. به‌منظور بررسی تأثیر سوپرجاذب بر رشد نهال‌های بنه، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد که در آن تیمارهای مورد بررسی عبارتند از: سوپرجاذب در سه سطح 0، 50 و 100 گرم، مقدار آبیاری در دو سطح 5 و 10 لیتر و دورۀ آبیاری (فاصله بین دو نوبت آبیاری بر مبنای روز) در سه سطح 10، 20 و 30 روز. بنابراین 18 تیمار مورد آزمایش قرار گرفت. تمام تیمارها در 3 تکرار و در هر تکرار نیز 3 نهال کاشته شد. همچنین 9 نمونۀ شاهد (کنترل) در‌نظر گرفته ‌شد. نتایج نشان داد که استفاده از 50 گرم سوپرجاذب، مقدار آبیاری را در فواصل 10 روزه، به نصف (5 لیتر) کاهش خواهد داد. همچنین استفاده از 100 گرم سوپرجاذب و 10 لیتر آب، فاصلۀ زمانی بین دو نوبت آبیاری را دو برابر (20 روز) کرد. به‌کارگیری سوپرجاذب موجب افزایش رویش ارتفاعی و رویش قطری یقۀ نهال‌ها نسبت به نمونۀ شاهد شد. بنابر نتایج این تحقیق، استفاده از سوپرجاذب موجب کاهش 50 درصد مقدار آب مصرفی و همچنین دفعات آبیاری می‌شود و به‌دلیل منافع اقتصادی، می‌توان کاربرد آن را توصیه کرد.