اثر مبدأ بذر بر مورفولوژی بذور، زنده‌مانی و رویش نهال‌های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)

Abstract

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر مبدأ بذر بر خصوصیات مورفولوژیک، زنده‌مانی و رویش نهال بلوط ایرانی انجام گرفت. برای این منظور، بذور بلوط سه رویشگاه مختلف از جنگل‌های زاگرس میانی در استان ایلام شامل چهل‌زرعی، چغاسبز و لمه‌راه جمع‌آوری شد. سپس صفات مورفولوژیک بذور شامل وزن هزاردانه، طول بذر و قطر بذر بررسی شد. به‏منظور بررسی اثر مبدأ بذر بر صفات زنده‌مانی و رویشی نهال بلوط، بذور در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار مبدأ بذر و چهار تکرار در نهالستان ایوان کشت شدند. در پایان فصل رویش، صفات کمّی شامل زنده‌مانی، درصد زنده‌مانی، شاخص بنیۀ گیاهچه، ارتفاع نهال، قطر یقه، طول ساقه و ریشه، وزن خشک ساقه و ریشه و نسبت وزن خشک ساقه به ریشه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر مبدأ بذور بر صفات مورفولوژی، زنده‌مانی بذور و رویشی نهال‌ها معنی‌دار بوده (05/0P<) و میانگین تمام صفات بذر در مبدأ چهل‌زرعی بیش از دیگر مناطق است. همچنین بین صفات مورفولوژیک بذر با یکدیگر و با صفات رویشی بذر همبستگی معنی‌داری وجود دارد. بر این اساس می‏توان اذعان داشت که با افزایش ارتفاع از سطح دریا خصوصیات مورفولوژی، جوانه‌زنی و رویشی بذور کاهش یافت و برای تولید نهال بلوط در نهالستان می‌توان از بذور با مبدأ چهل‌زرعی استفاده کرد.