برآورد زیتوده و ذخیرة کربن برگ گونة بنه در باغ گیاه¬شناسی ملی ایران

Abstract

باغ گیاه‌شناسی ملی ایران متشکل از کلکسیون‌های بومی و غیربومی متعددی است که قطعه‌های بومی آن شامل گونه‌های درختی و درختچه‌ای متنوعی از جنگل‌های طبیعی ایران است. یکی از گونه‌های بومی باغ بنه (<em>Pistacia atlantica</em>) است که تراکم زیادی در برخی کلکسیون‌های بومی باغ دارد. درختان و درختچه‌های باغ‌های گیاه‌شناسی در جذب دی‌اکسید کربن جو و تلطیف هوا نقش مهمی دارند و در تمام نقاط دنیا از اهداف اصلی احداث باغ‌های گیاه‌شناسی به‌ شمار می‌روند، از این‌رو در این پژوهش زیتوده و ذخیرة کربن برگ گونة بنه بررسی شد. به این منظور با استفاده از روش نمونه‌برداری طبقه‌ای تصادفی، 30 اصله درخت بنه گزینش شده و فاکتورهای کمی مورد نظر در آنها اندازه‌گیری شد. سپس برگ‌های یک قطاع 45 درجه از سطح تاج جمع‌آوری، توزین (وزن تر) و پس از خشک کردن در داخل آون، دوباره وزن (وزن خشک) شد. پس از سوزاندن مقدار کافی از برگ‌های خشک‌شده در کورة الکتریکی و توزین خاکستر، وزن مواد آلی برگ و مقدار کربن برگ‌ها به‌دست آمد. همچنین مقدار دی‌اکسید کربنجذب‌شده از جو توسط برگ‌ها و همچنین روابط آلومتریک محاسبه شد. بر اساس نتایج حاصل، متوسط زیتودة برگ، متوسط ذخیرة کربن برگ و متوسط مقدار جذب دی‌اکسید کربن از جو در هکتار به‌ترتیب، 4/69، 2/26 و 3/96 کیلوگرم به‌دست آمد و از این نظر اختلاف بین طبقه‌های قطری مختلف درختان نمونه معنی‌دار نبود. در بررسی روابط آلومتریک نیز پس از تعیین روابط رگرسیونی مناسب مشخص شد که فاکتور قطر متوسط تاج، تأثیرگذارترین متغیر بر زیتودة برگ و ذخیرة کربن برگ است.