کاربست روش پردازش رقمی تصویر در تعیین ضریب خاموشی جوّ شهری تهران

Abstract

شدت نور در حین عبور از جوّ و در طول مسیر خود ممکن است دستخوش تغییر شود. خاموشی نور در مسیر عبور از چشمه تا ناظر به علت حضور آلاینده­های موجود در مسیر نوری رخ می­دهد. در تحقیقات اخیر روش جدیدی برای تعیین میزان خاموشی نور (جوّ) با استفاده از پردازش رقمی تصویرعرضه شده ­است. در مقاله حاضر، پس از معرفی این روش، کاربرد آن در تعیین دقیق خاموشی جوّ در منطقه تهران بررسی می­شود. برای این کار، میزان ضریب خاموشی جوّ در منطقه شهری تهران با استفاده از روش پردارش رقمی تصویر تعیین و با مقادیر محاسبه شده با استفاده از میزان دید افقی، برای روزهای نمونه در سال­های 2010 و 2011 مقایسه شده‌است. داده­های موردنیاز از ایستگاه­ همدیدی موسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران تهیه شده و همچنین تصاویر دوربین عکاسی نیز به­کار رفته ­است. مقایسه ضریب خاموشی جوّ حاصل از پردازش تصاویر انتخابی با مقادیر برآورد شده از میزان دید افقی نشان می­دهد که ضرایب خاموشی برآوردی دیدبانی، از مقادیر به­دست آمده از تصاویر بیشتر است که احتمالاً علت آن محتاط بودن دیدبان در گزارش دیدهای بالا است. این تفاوت در دیدهای بیش از 10 کیلومتر، بیشتر است. به­علاوه، بررسی ضرایب خاموشی حاصل از تصاویر و مقایسه مقادیر آن با میزان غلظت برخی آلاینده­های جوّی در روزهای منتخب، حاکی از آن است که افزایش غلظت آلاینده­های گازی که طی فرایندهای شیمیایی تبدیل به ذرات با ابعاد ریز می­شوند، نسبت به غلظت ذرات درشت، تاثیر بیشتری در افزایش میزان خاموشی تصاویر دارد.