محاسبه پارامترهای چشمه و جنبش نیرومند زمین در زمین‌لرزه 21 آبان 1396 سرپل ذهاب، کرمانشاه، با استفاده از شتاب‌نگاشت‌های شبکه شتاب‌نگاری زلزله ایران

Abstract

در تاریخ 21/08/1396 زمین‌لرزه بزرگی با بزرگای محلی 3/7Mn در نزدیکی ازگله- سرپل ذهاب در استان کرمانشاه روی داد. این زمین‌لرزه را 113 ایستگاه شتاب‌نگاری شبکه شتاب‌نگاری زلزله ایران (ISMN) ثبت کردند. در این تحقیق با استفاده از داده­های شتاب‌نگاری، پارامترهای چشمه زمین‌لرزه از جمله گشتاور لرزه‌ای (M₀)، بزرگای گشتاوری زلزله (<strong>M</strong>) و فرکانس گوشه (<em>f_c</em>) محاسبه شده است. این پارامترها با استفاده از روش اندروز (1986) و روش وارون­سازی طیف جابه‌جایی بر اساس مدل چشمه برون در حوزه فرکانس تعیین شده‌اند. همچنین ضریب کیفیت مستقل از فرکانس (Q)، شعاع چشمه فرضی دایره‌ای (r) و میزان افت تنش (∆σ) در این زمین‌لرزه نیز تعیین شده است. برای محاسبه پارامترهای چشمه از دو پنجره زمانی موج S و کل نگاشت استفاده شده است. مقادیر به‌دست‌آمده برای بزرگای گشتاوری 3/7 و 4/7 است که همخوانی بسیار خوبی با مقادیر گزارش­شده از طرف مراکز معتبر بین‌المللی نشان می­دهد. علاوه­بر پارامترهای چشمه، پارامترهای جنبش نیرومند زمین نیز بررسی و مقادیر بیشینه شتاب، سرعت، جابه‌جایی و طیف پاسخ این زمین‌لرزه محاسبه و ارائه شده است. مقایسه مقادیر مشاهده­شده شتاب و سرعت با روابط تخمین پارامترهای جنبش شدید زمین بور و همکاران (2014)، حاکی از مناسب بودن این روابط برای منطقه مورد نظر با درنظرگرفتن بزرگای این رویداد است.