برآورد توموگرافی دوبُعدی سرعت‌های فاز، گروه و ساختارسرعت امواج بُرشی در پهنه البرز

Abstract

در این تحقیق نقشه‌‌های توموگرافی دوبُعدی سرعت‌های فاز و گروه، اولین‌‌بار به روش معکوس‌سازی خطی تهیه شده و ساختار سرعت امواج بُرشی میانگین برای پوسته و گوشته بالایی در پهنه البرز به روش معکوس‌سازی غیرخطی به‌دست آمده است. برای دستیابی به هدف‌های پیش‌گفته، تحقیق حاضر در دو بخش اساسی صورت گرفت. در اولین بخش، منحنی‌های پراکندگی محلی با استفاده از داد‌‌ه‌‌‌های مناسب ثبت شده در ایستگا‌‌ه‌‌‌های نوار پهن شبکه‌ لرزه نگاری پزوهشگاه بین المللی زلزله برآورد شد. از این منحنی‌ها با استفاده از روش معکوس‌سازی خطی برای برآورد نقشه‌‌‌های توموگرافی دوبُعدی سرعت‌های فاز و گروه استفاده شد. نقشه‌‌‌های توموگرافی دوبُعدی به‌دست آمده در این تحقیق، همخوانی خوبی با ناهمگنی‌های جانبی در پهنه البرز نشان داد. تناوب‌‌های کم با رسوبات و ساختارهای پوسته بالایی و تناوب‌‌های متوسط و زیاد با ساختارهای پوسته پایینی و گوشته بالایی همخوانی خوبی دارند. در مرحله دوم، منحنی‌های میانگین مشاهده‌ای به‌دست آمده در مرحله قبل با استفاده از روش معکوس‌سازی غیرخطی هجهاگ برای برآورد ساختار سرعت امواج برشی به‌کار برده شدند. ساختار سرعتی به‌دست آمده در این تحقیق علاوه بر اینکه در تحقیقات زلزله‌شناسی و برآورد پارامترهای جنبش نیرومند زمین و برآورد واقع‌گرایانه خطر زلزله دارای اهمیت ویژه‌ای است، با فرایندهای زمین‌ساختی و ژئودینامیکی مطرح شده در ناحیه البرز، سازگاری خوبی نشان می‌دهد. عمق موهو در ناحیه البرز، با استفاده از معکوس‌سازی هم‌زمان منحنی‌‌های سرعت گروه و فاز 46 کیلومتر برآورد شد. در این ناحیه، دو لایه به‌دست آمده برای پوسته دارای ضخامتهای 15 و 25 کیلومتری زیر یک لایه رسوبی 6 کیلومتری به‌دست آمدند که دارای سرعت‌‌های موج بُرشی 1/3 و7/3 کیلومتر بر ثانیه هستند. دراین پهنه سه لایه گوشته بالایی با ضخامت‌‌های 20، 60 و80 کیلومتر دارای سرعت‌‌های 3/4، 6/4 و 5/4 کیلومتر بر ثانیه به‌دست آمدند که لایه به‌نسبت کم‌سرعت با ضخامت 80 کیلومتر در عمق 126 تا 206 کیلومتری واقع شده است.<br /> <br /> <strong> </strong>