تحلیل­ طیفی داده­های مغناطیس هوایی به‌منظور اکتشاف ظرفیت­های زمین‌گرمایی استان آذربایجان شرقی

Abstract

نقطة کوری، دمایی است که در آن سنگ‌های پوستة زمین خاصیت مغناطیسی خود را از دست می‌دهند. در مناطقی که طرفیت زمین‌گرمایی دارند و یا مناطق آتشفشانی جوان انتظار می‌رود که عمق نقطة کوری به‌طور قابل‌توجهی کم باشد. ارزیابی تغییرات نقطة کوری یک منطقه می‌تواند اطلاعات با ارزشی از توزیع دمایی ناحیه‌ای در عمق و تمرکز انرژی زمین‌گرمایی در زیر سطح عرضه کند. ایدة به‌کارگیری داده‌های مغناطیس هوایی برای برآورد عمق نقطة کوری خیلی جدید نیست و تاکنون در جاهای گوناگون دنیا در نواحی فعال زمین‌ساختی و ژئودینامیکی از آن استفاده شده است. در این تحقیق از داده‌های مغناطیس هوایی استان آذربایجان شرقی برای برآورد عمق کوری استفاده شده است. برای این کار، ابتدا نقشه تبدیل میدان به قطب تهیه شد. سپس ابعاد بهینة بلوک انتخاب شد و بلوک‌بندی روی نقشه تبدیل میدان به قطب صورت گرفت. عمق بالایی عمیق‌ترین بلوک مغناطیسی با برازش خط راست به دومین بخش بلندترین طول موج طیف توان شعاعی به‌دست آمد. همچنین عمق مرکزی عمیق‌ترین بلوک مغناطیسی با برازش خط راست به بخش بلندترین طول موج طیف توان شعاعی برآورد شد. با توجه به عمق بالایی و مرکزی بلوک‌ها، عمق نقطة کوری برای هر بلوک محاسبه شد. عمق کوری برآوردی برای منطقة مورد بررسی بین 42/9 تا 92/18 کیلومتر تغییر می‌کند. در مناطقی که تمرکز چشمه‌های آب‌ِگرم بیشتر است، عمق نقطة کوری به‌طور قابل‌توجهی کمتر از بقیه مناطق است و این نواحی را می‌توان درحکم نواحی امیدبخش برای اکتشاف منابع زمین‌گرمایی محسوب کرد.