جستارهای نوین ادبی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تلفیق گفتمان‌ها در زندگی و شخصیت جلال‌الدین محمد بلخی (مولانا)
(2025-02-19)غالباً تصور می‌شود گفتمان فقهی و عرفانی و به‌تبع آن، عرفا و فقها نسبت تخاصمی یا متضاد دارند، چنان‌که گویا فقه و تصوف ذاتاً غیرقابل‌جمع‌اند. نیز هر دو گفتمان اموری یک‌دست و بی منفذ تصور می‌شود که از هرگونه تداخل با یکدیگر ...
-
منابع و روش موسی بن عیسی کسروی در انتخاب سال‌شمار شاهان ساسانی
(2025-02-19)حمزۀ اصفهانی در کتاب تاریخ سنی ملوک الأرض و الأنبیاء از هشت کتاب برای تدوین سال‌شمار شاهان ایران استفاده کرده که یکی از آن‌ها کتاب تاریخ ملوک بنی‌ساسان نوشتۀ موسی بن عیسی کسروی بوده است. براساس اطلاعاتی که حمزه از قول کسروی ...
-
واکاوی جامعه شناختی پیامدهای کولونیالیسم بریتانیایی از استعمار کردستان تا قرارداد سایکس‌پیکو در رمان دختر کاه فروش اثر نَبَز گُوران
(2025-02-19)نَبَز گُوران از رمان‌نویسان کُرد در دورۀ معاصر است که رویکرد ویژۀ وی در آثار اَدبی‌اش معطوف به بازنمایی رنج‌های مردم کُرد در سرزمین‌های تحت سلطۀ دولت‌های استعمارگر، توتالیتر و فاشیستی و تصویر انسانیّتِ منکوب‌شدۀ انسان معاصر ...
-
بررسی تکثر معنا و لایه‌های پنهان در حکایت «در سبب ورود حدیث الکافر یاکل فی سبعه امعاء و المومن یأکل فی معا واحد» با رویکرد نظام رمزگان روایی رولان بارت
(2025-02-19)حکایت «در سبب ورود این حدیث مصطفی صلوات‌الله علیه که الکافر یاکل فی سبعه امعاء و المومن یاکل فی معا واحدا» اولین حکایت از دفتر پنجم مثنوی شریف است. این حکایت در مذمت حرص و آز آورده شده و تأکید دارد که ایمان صرفاً در لفظ ...
-
ترجمۀ رباعیّات خیّام فیتزجرالد: از درمانگری شخصی تا درمانگری اجتماعی
(2025-02-19)در عرصۀ ادبیات جهان و دادوستد فکری و ادبی میان فرهنگ‌ها و ملل مختلف، بدون تردید هیچ شاعری به‌اندازۀ عمرخیّام و رباعیّاتش بر فضای فرهنگی، ادبی و فکری اروپا، به‌ویژه انگلستان دورۀ ویکتوریا اثرگذار نبوده است. در این دوره ...
-
طبقه‌بندی، نقد و تحلیلِ اشاراتِ فاقدِ مأخذ، دربارۀ احوالِ ابوسعید ابوالخیر در متون کهن ادب فارسی
(2025-02-19)دربارۀ ابوسعید، غیر از مقامه‌های موجود، دیگر مقامه‌هایی نیز وجود داشته که اکنون نشانی از آن‌ها در دست نیست. ازجمله قراینی که وجودِ این مقامه‌ها را به اثبات می‌رساند، تعددِ اشاراتی جدید به احوالِ شیخ است که در برخی منابع ...
-
بررسی شیوۀ پیوند «متن و شبکه» در قصۀ حمزه (تحریر کهن حمزه‌نامه)
(2024-07-22)مقالۀ حاضر، تأملی در متن «قصۀ حمزه» (تحریر کهن حمزه‌نامه) و نسبت آن با شبکۀ متون عیاری ـ پهلوانی است. از یکجانب، کوشیده‌ایم با تمرکز بر شکل متن موجود و شیوۀ محاکات در آن، مختصات اشکال متقدم و ناموجود آن را دریابیم و از ...
-
تروما درمانی در قرابت انسان و طبیعت: خوانش بوم روان‌شناسانه «درخت گلابی» و «اناربانو و پسرانش» اثر گلی ترقی و نجات استخوان‌ها اثر جاسمین وارد
(2024-07-22)مقاله پیش رو با اتخاذ رویکرد بوم‌روانشناسی، در برگیرنده خوانش جدیدی از دو داستان کوتاه «درخت گلابی» و «اناربانو و پسرانش» نوشته گلی ترقی و رمان برجسته نجات استخوان‌ها نوشته جاسمین‌وارد است. پژوهشگران با استفاده از مفاهیم ...
-
آثار اِبنِ‌اَبِی‌الدُّنیا، کهن‌ترین منابعِ برخی از اقوال و حکایاتِ صوفیّه
(2024-07-22)ابن‌ابی‌الدُّنیا از محدّثان و نویسندگان معروف قرن سوم هجری و صاحب آثار و تصانیف پُرشماری است، با‌وجود‌این، تا‌کنون، چنان‌که باید، مورد توجّه محقّقان ایرانی واقع نشده است و دربارۀ آثارِ وی تقریباً هیچ پژوهشی به زبان فارسی ...
-
بررسی صدای بلاغی در جستارهایِ شاهنامه‌پژوهیِ شاهرخ مسکوب
(2024-07-22)جستار گونه‌ای از نثر است که به دلیل ماهیت سیال و بینابینی‌اش، ژانر ادبی تلقی نشده است؛ نوشتاری که اساس آن بر مواجهه با زندگی- البته با ژست هنری- است. جستار، از سویی حاصل دیالکتیک علم و هنر و به معنایی دیگر واسط دانش و زندگی ...
-
تحلیل جلوه‌های خشونت نمادین در رمان «زوال کلنل» از دیدگاه نظریۀ جامعه‌شناختی پی‌یر بوردیو
(2024-07-22)«زوال کلنل»، رمانی سیاسی از محمود دولت‌آبادی است که به روایت زندگی یک افسرِ سابقِ ارتشِ شاهنشاهی ملقب به «کلنل» می‌پردازد. هریک از فرزندان کلنل با گرایش‌های سیاسی متفاوت، در گذر از انقلاب 1357 به سرنوشت تلخی دچار می‌شوند. ...
-
طبــیــعـت کــلی و قــوای آن در آثار ناصرخسرو
(2024-07-22)در تفکر جهان‌شناسانۀ ناصرخسرو، طبیعت کلی با شش قوّۀ هیولی، صورت، زمان، مکان، حرکت و سکون جایگاه ویژه‌ای در مراتب هستی و پیوند جهان روحانی و جسمانی دارد. جوهری لطیف است که حرکت عالم جسمانی و اشراف بر جهان هیولانی از طریق ...
-
اساطیر یونانی در شعر معاصر ایران (بازتاب اسطوره‌‌های یونانی در شعر شاعران معاصر ایران)
(2023-08-23)آشنایی ایرانیان با اساطیر یونانی پیشینۀ چندانی ندارد. اگر چند موردِ استثنائی در آثار گذشتگان (مانند اشارۀ خواجه‌نصیرالدین طوسی به اسطورۀ سیزیف) را نادیده بگیریم، آنگاه می‌‌توان ادعا کرد که آشنایی ایرانیان با اساطیر یونانی ...
-
تأمّلی بر یک بدخوانی در تفسیر لطائف التّفسیر زاهد درواجگی و معرّفی بیتی تازه‌یاب
(2023-08-23)جستار کوتاه پیشِ رو به بررسی بیتی به کار رفته در لطائف‌التّفسیر زاهد درواجگی می‌پردازد. در این زمینه، جدای از اشکالات نسبتاً درخور توجّه که بر شیوۀ تصحیح و به کارگیری دست‌نویس‌ها وارد است، تنها به یک بیت از این تفسیر پرداخته ...
-
تفاوت حبسیه های کلاسیک و معاصر در بازنمایی با تکیه بر شعر مسعود سعد و فرخی یزدی
(2023-08-23)اگرچه مفهوم حبسیه یا زندان سروده‌ها، می‌تواند به‌عنوان یک ژانر ادبی در طبقه‌بندی موضوعی و سبکی اشعار شاعران، راهگشا باشد، اما مسئلۀ وحدت ژانر، تجلی جامعه‌شناختی و گفتمانی حبسیه‌ها را پنهان می‌کند. از این‌رو، به‌جای سبک‌شناسی، ...
-
مفهوم‌شناسی واژۀ «هنر» در متون منظوم سبک خراسانی
(2023-08-23)معنی‌شناسی مفهومی نظریّه‌ای در دانش معنی‌شناسی است که بیشتر، معانی و مفاهیم واحد‌های واژگانی زبان را بررسی‌می‌کند. بنیاد‌های نظریّۀ معنی‌شناسی مفهومی و چگونگی بهره‌گیریِ کاربردیاز آن نیازمند پژوهش‌های نوینی است. بررسی ...
-
تاریخ و فرم ادبی: تأملی در شکل‌شناسی «داراب‌نامۀ» بیغمی
(2023-08-23)«داراب‌نامه» یا همان «فیروزشاه‌نامه» از محمد بیغمی (قرن نهم هجری)، پس از «سمک عیار»، مهم‌ترین و مفصل‌ترین متن «عیاری ـ پهلوانی» در تاریخ ادبیات فارسی است. منظور از «متون عیاری‑پهلوانی» متون منثور روایی و بلند است که کنش ...
-
تحلیل محتوای مهارت‌های زندگی در کتاب‌های برگزیده کودکان (گروه‌های سنی الف، ب و ج)
(2023-08-23)هدف از پژوهش حاضر بررسی مؤلفه‌های مهارت‌های زندگی در کتاب‌های برگزیده کودکان است. در میان کتاب‌های منتشرشده برای کودکان، بعضی از آثار به‌عنوان کتاب‌های برتر انتخاب می‌شوند که والدین و مربیان و کسانی که به‌نوعی با کودکان ...
-
چالش ساختارهای نظارتی و بازتعریف مفاهیم «خود» و «دیگری» در رمان زیبا صدایم کن
(2023-08-23)مقالۀ حاضر به‌‌بررسی مقولۀ «فرهنگ نظارتی» و ارتباط آن با مقولۀ خانواده در ادبیات نوجوان می‌پردازد. نویسنده با بهره-گیری از نظریات منتقدانی نظیر فوکو و فلنگن و تمرکز بر موضوعاتی نظیر «نگاه خیره»، «نظارت خودخواسته» و «نظارت ...
-
گذار از واژه‌نامه‌نگاری به فرهنگ‌نویسیِ گویشی؛ مطالعۀ موردیِ واژگان‌شناسی نام‌‌واژه‌های انواع بُز و گوسفند در گویش‌های لامِردی و بختیاری
(2024-12-21)بهره‌گیری گویش‌پژوهان از قابلیت‌های معنی‌شناسی ساختارگرا و اصول فرهنگ‌نویسیْ مطالعاتِ موجود در حوزۀ واژگان‌شناسی گویشی را به سطح فرهنگ‌نویسی ارتقا می‌دهد. در این پژوهش برای نشان دادن ظرفیت رویکردهای حوزه‌های واژگانی و ...
