بررسی تأثیر شیب زمین، گونه و قطر درخت بر ارتفاع و حجم کنده در بهره‌برداری از جنگل‌های کوهستانی شمال ایران (مطالعه موردی: سری 2 حوزه آبخیز ناو اسالم)

Abstract

کاهش مازاد مقطوعات از اصول اولیه و اساسی بهره‌برداری جنگل است. در این تحقیق تأثیر عوامل شیب زمین، گونه و قطر درخت بر ارتفاع و حجم کنده در پارسل 38 سری 2 جنگل ناو اسالم مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از هر کلاسه شیب زمین (کمتر از 20، 20 تا 50 و بیش‌تر از 50 درصد) تعدا 68 اصله درخت نشانه‌گذاری شده به‌صورت تصادفی انتخاب، ارتفاع و حجم کنده درختان به روش نیوتن اندازه‌گیری و محاسبه شد. میانگین‌های به‌دست آمده برای ارتفاع کنده درختان قطع شده در شیب‌ها، گونه‌ها و قطرهای مختلف از طریق تجزیه واریانس، آزمون‌F و دانکن مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد میانگین ارتفاع کنده درختان قطع شده در منطقه مورد بررسی 9/37 سانتی‌متر است. 77 درصد کنده‌ها ارتفاع بیش‌تر از 5/32 سانتی‌متر داشتند. در 37 درصد کنده‌ها نسبت ارتفاع کنده به قطر سطح آن کم‌تر از 5/0 بود. هر سه عامل شیب زمین، گونه و قطر درختان بر ارتفاع کنده تأثیر معنی‌داری داشتند. با افزایش شیب زمین و قطر درختان ارتفاع کنده افزایش می‌یابد. میانگین ارتفاع کنده در گونه‌های راش، ممرز، افرا و توسکا به ترتیب 7/38، 9/39، 5/26 و 6/25 سانتی‌متر به‌دست آمد. 75/0±34/4 درصد از حجم درختان نشانه‌گذاری شده به صورت کنده در جنگل باقی مانده است. از طریق آموزش و نظارت بر عملیات قطع می‌توان ارتفاع قطع درختان را به میزان قابل توجهی کاهش داد و بر حجم چوب‌های صنعتی افزود.