مطالعه تطبیقی کتیبه های ضریح‌های امام حسین و حضرت عباس(علیها سلام)

Abstract

ضریح ها سازه‌هایی هستند از چوب و یافلز که بر مرقد بزرگان به جهت ادای احترام و شان ایشان قرار می‌گیرد. ضریح سازی در دوره معاصر محل هنرنمایی و تامل اندیشمندان عالم قرار گرفته که در این میان کتیبه‌ها اهمیت والایی دارد. از نمونه‌های عالی ضریح‌سازی می‌توان ضریح‌های امام حسین و حضرت عباس علیهاسلام را نام برد که توسط هنرمندان ایرانی و عراقی انجام پذیرفته است. بازشناسی و واکاوی کتیبه‌های این دو ضریح گامی است در جهت تاباندن لایه‌های مستتر در کتیبه‌ها و جایگاه آنها در اعتقادات و باور شیعیان. هدف بررسی تاریخ ضریح‌های ایشان در طول تاریخ و کتیبه‌های آنها، ارتباط آیات منتخب با شان ائمه اطهار است. یافته‌ها نشان دارد در دو ضریح، 13کتیبه با سه قلم ثلث، نسخ و نستعلیق در مقام و منزلت ایشان کتابت شده است. به دلیل ابعاد متفاوت ساختمان دو ضریح، یک ردیف کتیبه در ضریح امام حسین(ع) بیشتر به کار رفته است. از نظر محتوا، کتیبه های ضریح امام حسین و حضرت عباس(علیهم السلام) در چهار گروه 1- قرآنی، 2- اسماء الحسنی و چهارده معصوم(ع)، 3- روایات و احادیث، 4- اشعار طبقه بندی می شود که کتیبه های قرآنی جلوه بیشتری نسبت به دیگر بخش ها دارند. روش تحقیق تحلیلی - تطبیقی بوده و جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و بویژه میدانی است.