تحلیل داده بنیاد رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی(مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد)

Abstract

شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست­ محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست­ محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در میان شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد پرداخته است. تعداد نمونه، 26 نفر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده­ اند. روش گردآوری داده­ ها مصاحبه عمیق و روش تجزیه و تحلیل داده­ ها، نظریه مبنایی بوده است که در طی سه مرحله کدگذاری متن مصاحبه­ ها، در نهایت مدل پارادایم گرانددتئوری استخراج شده است. همچنین به منظور اعتباریابی تحقیق از روش «اعتبار اعضا» و برای سنجش پایایی از روش «توافق درون‌موضوعی» استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل «مکانیزم­های پیشگیری» و «مکانیزم­های درمان» سبب بروز پدیده «پسماندزایی کرونایی» شده و کنشگران در اثر وقوع آن، «رفتار زیست­محیطی» را در یکی از انواع: 1)محیط­دوستانه (مسئولانه)، 2)محیط­نبینانه (لاقیدانه) و 3)محیط ­ستیزانه (وندالیستی) به عنوان راهبرد اتخاذ نموده­ اند که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله­گر صورت گرفته است. بستر حاکم عبارت بودند از: 1)ویژگی­های جمعیت‌شناختی فرد، 2)زیرساخت­های بهداشتی-مراقبتی-درمانی، 3)زیرساخت­های آموزشی، 4)نرخ شیوع بیماری کرونا. شرایط مداخله­گر نیز عبارت بودند از: 1)ویژگی­های شخصیتی فرد(تعهد و حساسیت زیست­محیطی)، 2)ویژگی­های اجتماعی فرد(بینش و نگرش زیست‌محیطی)، 3)جامعه­پذیری(دانش و آگاهی زیست­محیطی)، 4)فرهنگ­سازی (هنجار و ارزش زیست­محیطی)، 5)سیاست­های دولت(اعتماد و تعلق زیست­محیطی). در نهایت رفتار زیست­ محیطی کنشگران دو گونه پیامد را به دنبال داشته است: 1)مثبت: پالایش محیط زیست و 2)منفی: آلایش محیط زیست.