اثر پول‌های مجازی بر فرآیند پولشویی و ارائه راهکارهای مبارزه با پولشویی از کانال پول‌های مجازی

Abstract

در سال ۲۰۰۹ بازارهای مالی در پی بحران مالی و بی­اعتمادی به نهادهای مرکزی با پدیده‌ نوینی به نام پول­های مجازی مواجه شدند. ویژگی­های منحصربه‌فرد پول­های مجازی مانند مشخص­نبودن هویت کاربران، عدم دخالت نهادهای حاکمیتی ازجمله بانک مرکزی در کنترل آن­ها، انتقال نظیر به نظیر و .... ، از سوی دیگر روند گسترده استقبال از پول­های مجازی مواردی همچون مبارزه با پولشویی را در مرکز توجه سیاست‌گذاران و مراکز تصمیم­ساز جهانی قرار داده است. هدف از این مقاله شناخت اثر رواج پول­های مجازی بر فرآیند پولشویی و همچنین بررسی تأثیر هرکدام از ویژگی­های پول­های مجازی که منجر به تسهیل پولشویی می­گردند، بر هر مرحله از فرآیند پولشویی می­باشد. به همین دلیل ابتدا برای تعیین متغیرها، بر اساس روش کتابخانه­ای ویژگی­های پول­های مجازی (گمنامی کاربران، غیرحاکمیتی بودن و فراملی بودن) که محتمل است بر تسهیل پولشویی اثرگذار باشند، را شناسایی کردیم. در ادامه بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی به تحلیل اثر این ویژگی‌ها بر پولشویی پرداختیم و سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی به بررسی اثر هرکدام از این ویژگی‌ها بر مراحل پولشویی پرداخته­ شد. نتایج بر اساس تحلیل محتوای کیفی نشان می­دهد که ویژگی­های پول­های مجازی منجر به تسهیل پولشویی می­شوند. همچنین بر اساس پاسخ خبرگان به پرسشنامه و تحلیل آن به روش تحلیل سلسله مراتبی، در فرآیند پولشویی گمنامی/بی ­نامی کاربران پول مجازی، غیرحاکمیتی بودن و فراملی بودن این نوع از پول­ها به ترتیب اولویت منجر به جذب پولشویان می­گردد. این­ها مواردی هستند که در تدوین مقررات داخلی مبارزه با پولشویی باید مدنظر قرار گیرند.