تأثیر روش‌های مختلف عمل‌آوری شیمیایی و بیولوژیکی بر ترکیب شیمیایی، فراسنجه‌های تولید گاز و قابلیت هضم کاه گندم در شرایط برون تنی

Abstract

زمینه مطالعاتی: کاه‌ها از جمله محصولات فرعی کشاورزی که در دسته مواد خوراکی غیرمعمول قرار دارند. از جمله محدودیت‌ها در تغذیه آنها، قابلیت هضم پایین آنها، به دلیل وجود پیوند بین کربوهیدرات‌های ساختمانی و لیگنین و همچنین وجود گروه استیل در همی‌سلولز می‌باشد. لذا می‌توان ارزش غذایی آنها را با انجام عمل‌آوری‌های مناسبی بهبود بخشید. هدف: مطالعه‌ای به ‌منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف عمل‌آوری شیمیایی و بیولوژیکی بر ترکیب شیمیایی، فراسنجه‌های تولید گاز و قابلیت هضم برون‌تنی کاه گندم در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت تیمار انجام شد. پس از عمل‌آوری، ترکیب شیمیایی نمونه‌ها با استفاده از روش‌های استاندارد تعیین شد. روش کار: در این مطالعه، علاوه بر اندازه‌گیری ترکیبات شیمیایی، از آزمون تولید گاز برای برآورد فراسنجه‌های تولید گاز استفاده شد. قابلیت هضم برون‌تنی نمونه‌ها با استفاده از روش کشت بسته انجام شد. نتایج‌: بین تیمارهای عمل‌آوری شده از نظر ترکیب شیمیایی (ماده خشک، خاکستر، ماده آلی و پروتئین خام) اختلاف معنی‌داری وجود داشت (05/0>P). از این نظر، بالاترین مقدار ماده خشک مربوط به تیمار شاهد و پایین‌ترین مقدار مربوط به تیمارهای عمل‌آوری شده با قارچ بود. در بین تیمارهای عمل‌آوری شده شیمیایی، تیمارهای عمل‌آوری شده با سود و پراکسید هیدروژن بالاترین و تیمارهای عمل‌آوری شده با اوره پایین‌ترین مقدار خاکستر را داشتند. در بین تیمارهای عمل‌آوری شده با دو گونه قارچ از نظر ترکیب شیمیایی اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (05/0P>). روش‌های مختلف عمل‌آوری تأثیر معنی‌داری بر پتانسیل و نرخ تولید گاز داشتند (05/0>P). تیمارهای عمل‌آوری شده با هیدروکسید سدیم و پراکسید هیدروژن بالاترین و تیمار عمل‌آوری شده با قارچ تریکودرما (21 روز) پایین‌ترین پتانسیل تولید گاز را داشتند. عمل‌آوری با هیدروکسید سدیم و پراکسید هیدروژن به‌طور معنی‌داری قابلیت هضم ماده خشک و قابلیت هضم ماده آلی را افزایش دادند (05/0>P). نتیجه‌گیری کلی: به ‌طورکلی، نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عمل‌آوری با هیدروکسید سدیم و پراکسید هیدروژن تأثیر بیشتری در بهبود ارزش تغذیه‌ای کاه گندم داشتند.