بررسی ساختار تشریحی اندام‌های رویشی غافث (Agrimonia eupatoria L.) در گیاه طبیعی و گیاه باززایی شده

Abstract

بررسی ساختار اندام‌های رویشی گیاهان در گسترش علم زیست شناسی تکوین گیاهی موثر است و در زمینه آرایه شناسی گیاهان نیز کاربرد دارد. غافث (Agrimonia eupatoria L.) یک گیاه ارزشمند دارویی از تیره Rosaceae است. به دلیل جوانه‌زنی کند و رشد رویشی زمانبر در زیستگاه طبیعی، کشت بافت آزمایشگاهی راهکار مناسبی جهت تسریع در تکثیر این گیاه است. در پژوهش حاضر ساختار تشریحی اندام‌های رویشی در گیاه طبیعی و گیاه باززایی‌ شده بررسی و مقایسه شد. از ریشه، ساقه، برگ و دمبرگ گیاه در هر دو گروه نمونه برداری انجام شد و پس از تثبیت در فیکساتور الکل- گلیسیرین برش‌برداری صورت گرفت. برش‌ها تحت رنگ آمیزی کارمن/ متیلن بلو قرارگرفتند و مطالعات میکروسکوپی بر آنها انجام شد. نتایج نشان‌داد ساختارهای کلی در هر دو نمونه شباهت بسیاری دارند. در گیاهان باززایی شده نسبت به گیاهان طبیعی، تراکم بافت‌های محافظ در ساقه، برگ و دمبرگ کمتر بود (تعداد لایه های بافت کلانشیم کمتر و اسکلرانشیم وجود نداشت). دسته‌های آوندی در ساقه، برگ و دمبرگ هر دو گروه، از نوع دو دسته پیوسته (بی کلاترال) دیده شد. تعداد لایه‌های بافت نردبانی و اسفنجی در برگ هر دو گروه مشابه بود. ساختار بلور شکل ماکل در پارانشیم ساقه و دمبرگ هر دو گروه مشاهده شد که تعداد آن در گیاهان باززایی شده کمتر بود. بر روی ساقه و برگ گیاه غافث، کرک‌های متعدد محافظ و غده‌ای وجوددارد که تعداد کرک‌ها در گیاهان باززایی شده نسبت به گیاهان طبیعی کمتر بود.