ابن ­راوندی و دفاع از اندیشۀ کلامیِ کوفه

Abstract

<br /> ابن ­راوندی در دوره­ای، معتزلی بوده و سپس به امامیه گرایش پیدا کرده است. نوشتار حاضر بر آن است به این مسئله بپردازد که ابن­راوندی در چارچوب کدام­یک از گرایش­های فکر امامی، مذهب امامیه را پذیرفت؛ و آیا او با توجه به گرایشات اعتزالی­اش به نوعی، روش و محتوای اندیشۀ معتزله را در کلام امامیه وارد و ادبیات خاصی را در کلام امامیه ایجاد کرد، یا این­که صرفاً با جریان عمومیِ کلام امامیۀ پیش از خود همراه شد؟<br /><br /> با هدف روشن شدن وضعیت کلام شیعه در طول سدۀ سوم هجری و هم­چنین آشکار کردن وضعیت اندیشۀ امامیه میان دو مدرسۀ کلام امامیه در کوفه و بغداد، با روش مقایسۀ اندیشه­های ابن­ راوندی با هشام­ بن­ حکم، به عنوان نمایندۀ شاخص کلام امامیه در کوفه، این فرضیه پی­گیری شد که ابن­ راوندی را می­توان ادامه ­دهندۀ منهج کلامی امامیه در کوفه دانست. به نظر می­رسد، ابن­ راوندی در تقابلی غیرخصمانه با معتزله تلاش کرد از طریق احیای‌ مدرسۀ کلام امامیه در کوفه، منظومۀ معرفتی امامیه را تبیین کند.