درآمدی بر علل بیگانه‌هراسی و بیگانه‌ستیزی در فرهنگ سیاسی ایران معاصر

Abstract

مسئله‌ای که مقالة حاضر به آن خواهد پرداخت، بررسی علل بیگانه‌هراسی و بیگانه‌ستیزی در فرهنگ سیاسی ایران (با تأکید بر علل ذهنی و فرهنگی) است. رویکرد نویسنده در انجام این تحقیق، رویکردی فرهنگی است؛ به عبارتی، نویسنده از مَنظر فرهنگ سیاسیِ شکل‌یافتة ایرانی که حاصل تجارب تاریخی این ملت طی قرون گذشته است، موضوع پژوهش را «واکاوی» کرده و بر این باور است که ریشه‌های شکل‌گیری و اتخاذ چنین رویکردی در فرهنگ سیاسی ایرانیان (هم توده‌های جامعه و هم نخبگان سیاسی) را باید در «ساخت ذهن»، نوعِ «بینش» و نحوه «نگرش»، در فرهنگ ایرانی، نسبت به جهان هستی و تفسیری که از این جهان ارائه می‌کند، جست‌وجو کرد. همچنین نگارنده بر این باور است که تجارب تلخ گذشتة این ملت، از یورش اقوام مهاجم به سرزمین‌شان و نیز مداخلة فزایندة قدرت‌های خارجی در امور داخلی ایران، در تعمیق چنین بینشی نقشی اساسی داشته است.