آسیب ‌شناسی بافتی به عنوان شاخص زیستی در ارزیابی کیفیت آب مزارع پرورش ماهیان قزل‌آلای رنگین‌کمان در امتداد چشمه برم لردگان

Abstract

هدف از این مطالعه ارزیابی تغییرات آسیب ­شناسی بافتی آبشش­ها، کبد، طحال، کلیه و روده ماهیان قزل­آلای رنگین کمان پرورشی در چهار ایستگاه مختلف در امتداد چشمه برم لردگان است. در این مطالعه 15 ماهی از هر ایستگاه صید و پس از کالبد شکافی از بافت آبشش، کبد، طحال، کلیه و روده ماهی­ها نمونه­برداری انجام شد و بعد از تهیه مقاطع بافتی با رنگ هماتوکسیلین و ائوزین رنگ­آمیزی شدند. بافت­ها با بزرگنمایی X400 مورد بررسی قرار گرفتند. بهم چسبیدگی ، هیپرپلازی آبششی، پوسته پوسته شدن و نکروز اپیتلیوم آبششی، هیپرتروفی و تورم لاملاهای آبششی، هیپرتروفی و دژنرسانس چربی در هپاتوسیت­ها، دژنره شدن گلومرولی و مجرای جمع آوری ادرار، افزایش فضای لومن، تحلیل رفتن گلومرولی؛ افزایش مراکز ملانوماکروفاژی و بهم ریختن آرایش سلول­های الیپسوئیدی طحال، نکروز سلول­های مخاطی، پوسته پوسته شدن اپیتیلیوم لایه مخاطی روده از مهمترین آسیب­های بافت­ شناسی است که کم و بیش در کمتر از 20 درصد از ماهیان صید شده از ایستگاه چهارم و معدودی از ماهیان ایستگاه سوم مشاهده شد. نتیجه این مطالعه بافت­ شناسی نشان داد که این تغییرات ممکن است ناشی از افزایش سطح مواد شیمیایی در مزارع پایین دستی باشد. لذا این تغییرات آسیب­ شناسی بافتی را می­توان به عنوان شاخص زیستی مناسبی جهت پایش کیفیت آب در نظر گرفت.