امکان‌سنجی تشکیل بازار نوین ساحلی انواع ماهیان استخوانی در استان مازندران

Abstract

سنتی بودن بازارهای ماهیان استخوانی، سهم پایین صیادان از فروش صید و در مقابل، وضع نامناسب بازار ماهیان و قیمت بالای ماهی در این بازارها، از مشکلات عمده بازار ماهیان در استان مازندران می‌باشد. در این بازار نارضایتی مصرف‌کننده و صیاد به طور همزمان، مشکل چالش‌برانگیزی را پیش‌روی سیاست‌گذاران قرار داده است. توجه به علائق مصرف‌کننده و حذف حلقه‌های زائد، یکی از مهمترین فاکتورهای کارایی بازار و بهبود سهم تولیدکننده (صیاد) خواهد بود. طراحی بازارهای ساحلی و فروش ماهیان صید شده در این بازار، علاوه بر تأمین ماهی تازه و سالم‌تر برای مصرف‌کننده، رضایت بیشتر آن را به جهت جذابیت اینگونه بازارهای کنار دریا ایجاد خواهد کرد. براین اساس، این مطالعه به امکان‌سنجی تشکیل بازار ساحلی انواع ماهیان استخوانی در استان مازندران در سال 1391 می‌پردازد. برای این منظور تعداد 684 پرسشنامه به روش نمونه گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای بین نواحی ساحلی و غیر ساحلی استان جمع‌اوری گردید. نتایج این مطالعه براساس تحلیل الگوی لوجیت نشان داد که در بازار ساحلی ماهی سفید، کفال و کپور، در بهترین حالت مصرف‌کننده حاضر به پرداخت به ترتیب 418/16، 657/14 و 197/13 درصد بیشتر از میانگین قیمت‌ها خواهند بود. همچنین در بدترین سناریو نیز مصرف‌کنندگان حاضر به پرداخت به ترتیب 634/7، 280/6 و 243/5 درصد می‌باشند. در بازار غیر ساحلی نیز نتایج نشان داد که در بهترین سناریو، مصرف‌کنندگان برای تشکیل بازار ساحلی حاضر به پرداخت 302/14، 590/12 و 185/11 درصد و در بدترین سناریو حاضر به پرداخت به ترتیب 243/5، 021/6 و 995/3 درصد بیشتر از میانگین قیمت‌ها خواهند بود. لذا براین اساس تشکیل بازار ساحلی باتوجه به کاهش هزینه‌های انتقال به بازارهای عمده و خرده‌فروشی و در راستای افزایش سهم صیادان از بازار ضروری خواهد بود.