اندازه‌گیری تاثیر افزایش قیمت مواد غذایی بر رفاه خانوارهای شهری ایرانی

Abstract

در مطالعه حاضر سعی شده است اثر افزایش قیمت مواد غذایی بر رفاه خانوارهای شهری ایرانی و در بین دهک‌های درآمدی در سال‌های 90-1388 اندازه‌گیری و تحلیل شود. برای این منظور سیستم تقاضای تقریبا ایده‌آل درجه دوم برای نه گروه اصلی مواد غذایی در کشور برای هر یک از دهک‌های درآمدی در‌ سال‌های 1388 و 1390 برآورد گردید. نتایج حاصل از کشش‌های درآمدی برای کل خانوارهای شهری نشان داد که گروه-های غلات، لبنیات و تخم پرندگان، سبزی و حبوبات، ادویه‌ها و آشامیدنی‌ها ضروری و گروه‌های گوشت، روغن-ها، میوه‌ها و خشکبار و قند و شکر و مرباها کالاهای لوکس محسوب می‌شوند. در نهایت با بکارگیری کشش-های تقاضای هیکس بدست آمده، اثرات رفاهی ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی با استفاده از شاخص رفاه تغییرات جبرانی (CV) محاسبه شد. نتایج مطالعه نشان داد افزایش قیمت مواد غذایی رفاه کلیه خانوارهای شهری ایرانی را کاهش داده است. به طور نسبی از مخارج کل خانوارهای دهک اول در طی دوره 90-1388، 63/19 درصد از درآمد اولیه خویش را به سبب افزایش قیمت مواد غذایی از دست داده‌اند. در صورتی که همین نسبت برای خانوارهای دهک دهم 254/7 درصد از درآمد اولیه‌شان بوده است. ملاحظه می‌شود رفاه از دست رفته برای خانوارهای فقیر به مراتب بیشتر از خانوارهای ثروتمند بوده است و این در حالی‌است خانوارهای فقیر بخش بزرگی از درامد خود را صرف خرید مواد غذایی می‌نمایند. بنابراین لازم است تا سیاستگذاران اقتصادی حمایت بیشتری از خانوارهای دهک‌های پایین درآمدی بعمل آورند.