بررسی پایداری سیستم‌های زراعی با توجه به اهداف اقتصادی و زیست‌محیطی: مطالعه‌ی موردی در منطقه‌ی کامفیروز استان فارس

Abstract

افزایش رقابت میان زارعان بر سر منابع آب به‌همراه آلودگی شیمیایی به‌علت عملیات زراعی کنونی باعث ناپایداری کشاورزی در منطقه‌ی کامفیروز استان فارس شده است. بایستی اثر راه‌کارهای سیاستی پایدار را به‌گونه‌یی تحلیل کرد که زارعان را از مسیر پایداری در آینده دور نسازد. مدل بیو اقتصادی پیش‌نهاد شده در این مطالعه چارچوب متدولوژی جدیدی برای تحلیل اثر عملیات زراعی آب و خاک متفاوت ارائه می‌کند. در مدل ارائه شده یک مدل بیوفیزیک (WinEPIC)، یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی نشان‌دهنده‌ی‌ی رفتار اقتصادی زارعان و تئوری بازی‌ها با هم ترکیب شده است تا ارائه‌ی واقعی‌تری از جنبه‌های کشاورزی-زیست‌محیطی و اقتصادی فراهم آید. مطالعه‌ی حاضر راه‌حل بهینه‌یی برای اهداف متناقض زارعان و محیط زیست به‌عنوان دو مجموعه‌ی بازی‌گر را به‌دست می‌دهد. کاربرد چهار روش برای حل مساله‌ی کشمکش نشان داد که دو گروه بازی‌گر قادر اند به‌منظور ایجاد تعادل میان اهداف متناقض‌شان به توافق برسند. این مطالعه مبین این واقعیت است که با به‌کارگیری سیستم‌های عملیات زراعی مناسب می‌توان سیستم‌های کشاورزی را به‌گونه‌یی در جهت پایداری مدیریت کرد که منابع برای استفاده در آینده حفظ شود. علاوه بر این، نتایج به‌دست آمده از مطالعه‌ی حاضر نشان داد که در شرایطی که به اهداف اقتصادی و زیست‌محیطی وزن یک‌سان داده شود، شاخص‌های آب تلف شده و نیتروژن و فسفر ازدست رفته به‌ترتیب 20، 81 و 4/5% بهبود می‌یابد، در حالی که بازده برنامه‌یی تنها 4 درصد کاهش می‌یابد.