آثار آزادسازی تجارت بر رفاه مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، مبادله‌ی آب مجازی و پایداری منابع: مطالعه‌ی موردی در استان فارس

Abstract

تجارت آزاد محصولات کشاورزی بر بهبود رفاه اقتصادی مؤثر است. تجزیه و تحلیل این سیاست در سال‌های اخیر یک هدف کلیدی برای کشورهای مختلف بوده است. از سوی دیگر، تجارت آب مجازی در سیاست‌های آب گزینه‌یی برای استفاده‌ی پایدار از منابع آب، بـه‌ویـژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران بوده است. این مطالعه به بررسی تاثیر دو سیاست‌ تجاری با و بی تجارت آزاد محصولات کشاورزی بر رفاه اقتصادی، دادوستد آب مجازی و پایداری منابع آب می‌پردازد. این تحلیل با یک مطالعه‌ی موردی در استان فارس ایران و از راه یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت انجام شد. نتایج نشان داد که تاثیر سیاست آزادسازی تجاری بر دادوستد آب مجازی مربوط به محصولات مختلف متفاوت است. به طور کلی این سیاست خالص صادرات آب مجازی را کاهش می‌دهد و منجر به حفظ و پایداری منابع آب در مناطق مورد مطالعه می‌گردد. علاوه بر این، سیاست آزادسازی تجاری منجر به اضافه شدن رفاه خالص مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی می‌شود. با این حال، افزایش رفاه خالص تولیدکنندگان محصولات کشاورزی بستگی به تغییرات الگوی کشاورزی مناطق کشت قبل و بعد از اجرای این سیاست دارد.