یافته علمی کوتاه: بررسی اثر عصاره مرزنگوش (Origanum vulgare) در پیشگیری از آلودگی تجربی به استرپتوکوکوس اینیایی در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

Abstract

هدف از این بررسی تعیین اثر عصاره مرزنگوش (Origanum vulgare) در پیشگیری از آلودگی به استرپتوکوکوس اینیایی تجربی ماهی قزل آلای رنگین کمان بود. 360 قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان، با وزن متوسط 1±15 گرم به طور تصادفی در سه تیمار (هر تیمار با سه تکرار) شامل 1) گروه شاهد، 2) گروه تیمار عصاره مرزنگوش (روزانه به میزان 1% وزن جیره) و 3) گروه تیمار فلور فنیکل (جیره حاوی 10 میلیگرم بر کیلوگرم فلورفنیکل خالص)، یک بار در روز برای مدت دو هفته مورد تغذیه قرار گرفتند. در پایان هفته دوم 24 ساعت پس از قطع غذا، تعداد 5 عدد ماهی از هر تکرار صید و پس از بیهوشی، از ساقه دمی آنها خون گیری و از بافت کلیه و طحال آنها نمونه برداری انجام شد. پس از این مرحله ماهی های باقیمانده با استفاده از تزریق داخل صفاقی سوسپانسیون استرپتوکوکوس اینیایی به میزان 100 لاندا آلوده شدند. سپس برای مدت 2 هفته نلفات روزانه ثبت گردید. در پایان هفته دوم پس از آلودگی، مجددا 5 عدد ماهی از هر تکرار به طور تصادفی صید و از خون و بافت طحال و کلیه آنها نمونه برداری شد. میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم و شمارش افتراقی گلبولهای خون در نمونه های خون در هر دو مرحله نمونه برداری بررسی گردید. همچنین نمونه های بافت طحال از نظر بار باکتریایی و هیستوپاتولوژی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد فعالیت آنزیم لیزوزیم در تیمارهای فلورفنیکل و مرزنگوش کمتر از شاهد بود (p<0.05). درصد لنفوسیت ها در تیمار های فلورفنیکل و مرزنگوش بیشتر از شاهد، ولی درصد مونوسیت ها کمتر از شاهد بودند (p<0.05). در بررسی شمارش کلی باکتری های طحال نتایج نشان داد که بار باکتریایی در تیمارهای فلورفنیکل و مرزنگوش کمتر از شاهد بود (p<0.05). در بررسی هیستوپاتولوژی، هیچ یک از گروه های آزمایشی باعث عوارضی در طحال و کلیه نشدند، ولی در بافت طحال نمونه های شاهد پس از آلودگی با استرپتوکوکوس اینیایی مقداری تجمع ملانوسیت ها و دژنراسیون مشاهده گردید. در بافت کلیه نیز تخریب گلومرول ها تجمع ملانوماکروفاژها و پرخونی پس از مواجهه باکتریایی مشاهده گردید. میزان تلفات نیز در تیمارهای فلورفنیکل و مرزنگوش از شاهد کمتر بودند. نتایج این بررسی نشان می دهد که عصاره مرزنگوش بر شاخص های خونی، کاهش تلفات و بار باکتریایی در طحال ماهی ها مؤثر بوده است. نتیجه آن که عصاره مرزنگوش می تواند در پیشگیری از استرپتوکوکوزیس در ماهی مؤثر باشد.