پهنه‌بندی تاب‌آوری بافت‌های شهری در برابر زلزله با استفاده از منطق فازی و FAHP (مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران)

Abstract

کشور ایران بدلیل ویژگی‌های خاص زمین‌ساختی با خطر زلزله روبه‌رو است و کمتر نقطه‌ای در آن یافت می‌شود که از آسیب زلزله‌ در امان باشد. شهر تهران بعنوان یک ابرشهر بوده که رشد بی‌رویه توسعه در آن سبب ایجاد بافت‌های غیرهمگن شده و آن را آسیب‌پذیر کرده است. با توجه به احتمال وقوع زلزله در این کلانشهر و ضرورت برنامه‌ریزی، در این پژوهش به پهنه‌بندی تاب‌آوری بافت شهری در مقابل زلزله در منطقه 12 شهرداری تهران بعنوان نمونه پرداخته شد. در بین سوانح طبیعی زلزله می‌تواند دامنه وسیعی از خسارات را داشته باشد، بنابراین جهت کاهش خسارات، نیازمند بررسی در ابعاد مختلف می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از تکنیکFAHP ضریب اهمیت هر یک از معیارها در میزان تاب‌‌آوری در برابر زلزله مشخص شد. سپس در محیط GIS نقشه استاندارد وزن‌دار هر یک از معیارها تولید شد که نشان دهنده آسیب‌پذیری قسمت‌های مختلف بافت با توجه به آن معیار است. تمام این لایه‌ها ترکیب و نقشه میزان تاب‌آوری بافت با توجه به تمام معیارهای تحقیق مدل‌سازی گردید. نتایج نشان داد که مدل فازی نه تنها برای تعیین تاب‌آوری منطقه 12 شهرداری تهران کاربرد دارد بلکه با استفاده از این مدل می‌توان میزان تاب‌آوری شهر را در برابر زلزله محاسبه کرد.