مقایسه تطبیقی- تحلیلی روشهای سنجش توسعه پایدار

Abstract

با وجود سپری شدن حدود دو دهه از تصویب دستور کار 21 که در آن بر تدوین و کاربرد شاخص‌های توسعه پایدار تأکید شد، هنوز اجماع کاملی در خصوص شاخص‌های تبیین‌کننده پایداری، طراحی و استفاده از آنها برای سنجش پایداری و همچنین روشهای جامع و کامل که مورد پذیرش تمامی نخبگان و صاحب‌نظران در سراسر جهان باشد، به‌وجود نیامده است. با این حال در خلال سالهای گذشته شاخص‌های متعددی برای سنجش و اندازه‌گیری توسعه پایدار مطرح شده و گاهی نیز شاخص‌های پایداری کشورها توسط نهادهای بین‌المللی به‌صورت سالانه منتشر می‌شود. شاخص‌های پایداری خصوصاً زمانی‌که به‌صورت ترکیبی استفاده می‌شوند، ابزارهای ارزشمندی برای ارزیابی عملکرد کشورها و مقایسه آنها در زمینه توسعه پایدار قلمداد می‌شوند. به همین دلیل کتاب‌شناسی مرتبط با اندازه‌گیری و سنجش پایداری در سطوح بین ملی و بین‌المللی بسرعت در حال گسترش است. بر این اساس در این مقاله، ابتدا شاخص‌های توسعه پایدار و برخی از مهمترین مدل‌ها و روشهای سنجش معرفی شده است. در مرحله بعد با استفاده از روش تحلیلی- تطبیقی و با استفاده از اطلاعات 130 کشور، رابطه هر کدام از روشهای اندازه‌گیری که در قالب شاخص‌های ترکیبی ارائه شدند با استفاده از ضرایب همبستگی بین هر کدام از روشها با استفاده از نرم‌افزارSPSS تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نقاط اشتراک و تفاوت‌های آنها مشخص شد. <strong> </strong> <strong> </strong>