مقایسه ارزش تفرجی «پارک ملی سرخه‌حصار» و «منطقه حفاظت ‌شده گنو» با استفاده از روش هزینه سفر

Abstract

امروزه زندگی ماشینی سبب شده تا بشر از هر فرصتی برای پناه بردن به طبیعت استفاده کند. از این‌رو، تعیین ارزش تفرجی تفرج‌گاه‌های طبیعی علاوه بر مشخص کردن نقش و اهمیت آن‌ها در زندگی ماشینی امروزه، سبب می‌شود تا حفاظت از آن‌ها اهمیت بیشتری پیدا کند. در این تحقیق، سعی شده تا با مقایسه ارزش تفرجی پارک ملی سرخه‌حصار و منطقه حفاظت ‌شده گنو، نقش عوامل اقتصادی و اجتماعی نسبت به یکدیگر سنجیده شوند. منطقه حفاظت ‌شده گنو و پارک ملی سرخه‌حصار به ترتیب با مساحتی معادل 437/44 و 168/9 هکتار در شهرستآن‌های بندرعباس و تهران واقع شده‌اند. از مهم‌ترین ویژگی‌های این دو منطقه می‌توان به کوهستانی بودن، تنوع بالای گونه‌های گیاهی و جانوری و تعداد زیاد بازیدکنندگان از تفرج‌گاه در ایام انتهای هفته، اشاره کرد. جهت برآورد ارزش تفرجی این دو منطقه، از روش هزینه سفر استفاده شده است. بدین‌منظور دوایر متحدالمرکزی به مرکزیت هر دو تفرج‌گاه ترسیم شد. سپس با تجزیه و تحلیل داده‌های اقتصادی و اجتماعی استخراج شده از پرسشنامه‌ها و اضافه کردن ورودیه‌های فرضی منحنی تقاضا برای هر دو تفرج‌گاه ترسیم شد. بررسی داده‌های اجتماعی نشان می‌دهد که بیش از 50 درصد بازدیدکنندگان هر دو تفرج‌گاه تحصیلات دانشگاهی دارند. همچنین با توجه به بعد مسافت، میانگین هزینه دسترسی بازدیدکنندگان منطقه حفاظت شده گنو بیش از پارک ملی سرخه‌حصار است. نتایج حاصل از تجزیه تحلیل‌های اقتصادی بیان‌گر این مطلب است که پارامترهای بعد مسافت و تعداد دفعات بازدید، با میزان هزینه دسترسی بازدیدکنندگان هر دو تفرج‌گاه دارای رابطه معنا داری است. در نهایت، ارزش تفرجی اولیه منطقه حفاظت ‌شده گنو و پارک ملی سرخه‌حصار به ترتیب 000/250/698/5 و 000/249/625/2ریال محاسبه شده است.