هیدگر و منطق

Abstract

یکی از مسائلی که هیدگر از همان سال‌های اوّلیّة تحصیل دانشگاهی خود و بعد از آن در سال‌های تدریس به آن پرداخته است مسألة منطق است. البته هر کجا او از منطق سخن می‌گوید منظورش منطق فرادادی (سنّتی) است و نه منطق ریاضى- سمبلیک که اصطلاحاً به آن منطق جدید مى‏گویند. آنچه او دربارة منطق جدید گفته و نوشته است بسیار کم و غالباً همراه با توصیفاتی منفى است. در منطق فرادادی (سنّتی) نیز او به دنبال دستیابی به روش‏هاى درست فکرکردن و رسیدن به استدلال‏ها و استنتاجات درست نیست. اینکه آیا قیاسى درست ساخته شده است، یعنى نتیجه به‏درستى از مقدّمات به‏دست آمده است، پرسشى است که به صورت جملات آن قیاس و نسبت صورى میان آنها مربوط مى‏شود. اعتبار استدلال، ربطى به مضمون جملات ندارد. منطق به نزد او نخست با سخن و به تبع آن با حقیقت سر و کار دارد. بر خلاف قول شایع که گزاره را جای صدق/ حقیقت می‌داند هیدگر آن را مبتنی بر گشودگی (Erschlossenheit) دازین می‌داند. بر اساس گشودگی دازین است که اصولاً مواجهه با موجود ممکن می‌شود. بنابر این بازسازى مفهوم حقیقت، به‏نظر هیدگر، نباید محدود به تحلیل‏هاى صورى از ساختار جمله باشد، بلکه باید نحوة عمل انضمامى و زنده‏اى که با آن به چیزها نسبتِ صدق/ حقیقى مى‏دهیم نیز مدّ نظر قرار گیرد.