زیست شناسی تولید مثل، طول بلوغ جنسی و همآوری کیلکای آنچوی Svetovidov 1941) Clupeonella engrauliformis ) در سواحل ایرانی دریای خزر

Abstract

این تحقیق به منظور مدیریت بر صید و بهره‌برداری پایدار از ذخایر ماهی کیلکای آنچوی با هدف تعیین دوره تولید مثلی، زمان اوج تخمریزی و طول بلوغ جنسی در سواحل جنوبی دریای خزر در سال 1385 انجام شد. نمونه‌های مورد نیاز توسط شناورهای صیادی مخصوص مجهز به تور قیفی و نور زیر آبی تهیه گردید. میانگین (± انحراف معیار) طول چنگالی و وزن کل بترتیب 9/5±118 میلیمتر و 7/1±11 گرم و میانگین سن 2/1±6/4 سال محاسبه شد. میانگین (± انحراف معیار) هم‌آوری مطلق 5533±12625 عدد تخمک محاسبه شد. طول در سن بلوغ (Lm50) بیانگر آن است که بیش از 50 درصد نمونه‌ها در اندازه‌های بالاتر از 50/92 میلیمتر به سن بلوغ می‌رسند. بررسی مشخصات ظاهری اندام‌های جنسی و شاخص گنادی نشان می‌دهد که علاوه بر تخمریزی اصلی این گونه در فصل پاییز، دوره تخمریزی این گونه در طول سال بسط و گسترش یافته است، بطوریکه فراوانی ماهیان آماده یا در حال تخمریزی که در مراحل IV وV رسیدگی جنسی بودند بویژه در فصول بهار و زمستان به بیش از40 درصد افزایش یافته است. براساس نتایج این تحقیق دامنه طولی و سنی کیلکای آنچوی نسبت به سالهای گذشته محدودتر شده، فراوانی ماهیان مسن افزایش و بالعکس فراوانی ماهیان جوان (کمتر از 2 سال) که ذخایر تجاری این ماهیان را در سالهای آتی تشکیل می‌دهند کاهش یافته است. این مسئله ممکن است بدلیل فشار صیادی و ورود شانه‌دار مهاجم به دریای خزر و بدنبال آن کشیده شدن دوره تولید مثلی به فصل زمستان باشد. احتمالاٌ وقوع این پدیده برای آنچوی که در معرض کاهش مولدین جوان قرار دارد موجب شده تا این گونه با توسعه دوره تخمریزی در تمام طول سال، به نحوی با کاهش ذخایر Recruitment (ذخایر ماهیان جوان وجدید اضافه شونده) مقابله نماید.