اثر مغز میوه بلوط بر قابلیت هضم، عملکرد رشد، جمعیت پروتوزوآ و برخی فراسنجه‌های خونی و شکمبه‌ای بزغاله‌های پرواری

Abstract

استفاده از منابع خوراکی غیر معمول در هر منطقه، به تولید محصولات دامی اقتصادی برای رفع نیاز جامعه کمک می‌کند و باعث کاهش رقابت غذایی دام با انسان می‌شود. آزمایش حاضر با هدف بررسی امکان استفاده از مغز میوه­ی بلوط و اثرات آن به عنوان یک منبع نشاسته‌ای و دارای تانن به عنوان یک ماده­ی ضد تغذیه‌ای، به صورت جایگزین با بخش دانه‌ای در جیره­ی بزغاله‌های پرواری انجام شد. در این آزمایش از 36 رأس بزغاله نر ترکی با میانگین وزن 2± 15 کیلوگرم استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره‌های حاوی ۲۱ و ۴۲ درصد مغز میوه­ی بلوط و جیره­ی شاهد بودند. بزغاله‌ها به مدت 90 روز با جیره‌های آزمایشی تغذیه شدند. مصرف خوراک، قابلیت هضم ظاهری، فرآسنجه‌های تخمیری شکمبه نظیر اسیدهای چرب فرار و جمعیت پروتوزوآی شکمبه، فرآسنجه‌های خونی و فعالیت جویدن بزغاله‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد استفاده از مغز میوه­ی بلوط تأثیری بر ماده­ی خشک مصرفی کل دوره­ی آزمایشی، قابلیت هضم ظاهری ماده­ی خشک، پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده­ی خنثی و شوینده­ی اسیدی نداشت. افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی تحت تأثیر جیره‌های غذایی قرار نگرفتند. غلظت گلوکز، اوره، کلسترول و تری­گلیسیرید خون، pH، غلظت نیتروژن آمونیاکی، کل اسیدهای چرب فرار، نسبت اسیداستیک به اسید پروپیونیک و جمعیت پروتوزوآی شکمبه تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. مدت زمان خوردن و جویدن (دقیقه در روز) در مورد جیره‌های حاوی مغز میوه­ی بلوط افزایش یافت. بنابراین، استفاده از مغز میوه­ی بلوط اثر نامطلوبی بر شاخصه‌های مورد مطالعه در این پژوهش نداشت و در بعضی موارد باعث بهبود عددی در نتایج آزمایش شد. از طرفی، با توجه به کاهش قیمت جیره‌های حاوی مغز میوه­ی بلوط و هزینه‌های تمام شده پایین‌تر، می‌توان از این ماده­ی خوراکی به عنوان بخشی از جیره­ی غذایی بزغاله‌‌های پرواری استفاده کرد.