مسمومیت با آفلاتوکسین در یکی از گاوداری های صنعتی استان آذربایجان شرقی

Abstract

مسمومیت با آفلاتوکسین‌ها (آفلاتوکسیکوزیس) سندرمی است که با مصرف مواد غذایی آلوده به آفلاتوکسین ایجاد می‌شود. آفلاتوکسین توسط قارچ‌های آسپرژیلوس‌فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس تولید می‌شود. آفلاتوکسیکوزیس یکی از مهمترین مسمومیت‌های ناشی از مایکوتوکسین ‌ها به شمار می‌رود که می‌تواند خسارات اقتصادی قابل توجهی به صنعت دامپروری وارد نماید. در یکی از گاوداری‌های شیری صنعتی با جمعیت دامی 2165 رأسی استان آذربایجان شرقی در دی ماه 1391، 12 رأس گاو شیری خشک آبستن با نشانه‌هایی از قبیل بی‌حالی، بی اشتهایی، دندان قروچه، زور زدن، اسهال آبکی همراه با لخته‌های خون در برخی از بیماران و نهایتاً زمین‌گیری و عدم پاسخ به درمان گزارش گردید. برای تشخیص بیماری ضمن اخذ تاریخچه، معاینه بالینی، کالبدگشایی گاوهای تلف شده ،آزمایشات سرولوژیکی، سم شناسی و هماتولوژی انجام گرفت. در کالبدگشایی، کبد بزرگ و رنگ پریده، روده‌ها پرخون، شیردان دارای نقاط خونریزی و محتویات روده و شیردان خون آلود بودند. همچنین در برخی از بیماران، مخاطات دارای خون‌ریزی‌های سرسنجاقی بودند. در بررسی‌های پاراکلینیکی، میزان آنزیم‌های کبدی و بیلی‌روبین افزایش شدیدی داشته و میزان پروتئین بدن کاهش یافته بود. در بررسی سم‌شناسی تفاله سیب و محتویات شکمبه، شیردان و روده‌ها، آفلاتوکسین B1 تشخیص داده شد که مقدار آن در تفاله سیب چندین برابر بیشتر از حد نرمال بود. ضایعات کالبدگشایی، یافته‌های سم‌شناسی و آنالیز شیمیایی خون، تأیید کننده مسمومیت با آفلاتوکسین B1 بود.