جستجوی پادتن‌های ضد لپتوسپیرا در سرم خون گاو و گوسفندان ارومیه

Abstract

لپتوسپیروز یکی از شایع‌ترین بیماری مشترک بین انسان و دام از حدود نیم قرن پیش بوده که تا کنون گزارش‌های مختلفی از وقوع آن در انسان و دام‌ها گزارش شده است. بررسی انجام شده در بسیاری از نقاط ایران حاکی از افزایش شیوع آن در بین جمعیت مذکور است. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان شیوع سرولوژیک لپتوسپیرا در گاوها و گوسفندها در ارومیه بود. برای این منظور نمونه خون از تعداد 203 راس گاو و 166 راس گوسفند در کشتارگاه ارومیه نمونه‌های خون گرفته شد. سرم‌های خون با روش استاندارد جدا و تا زمان انجام آزمایش‌های سرولوژیک در دمای 20- درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند. نمونه‌ها با آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپی (MAT) و با استفاده از سروتیپ‌های پومونا، گریپوتیفوزا، هارجو، کانیکولا، ایکترهموراژیه و بالوم ارزیابی شدند. در مجموع 36% گاوها و 3/19% گوسفندها شامل 8/33% گاوهای نر، 5/40% گاوهای ماده، 3/18% قوچ‌ها و 25% میش‌ها واکنش سرمی مثبت به انواع سرمی زنده لپتوسپیرا را نشان دادند. در بین واکنش سرمی مثبت گاوها، 7/22% پومونا، 8/13% گریپوتیفوزا و 4/8% هارجو و گوسفندها 7/66% گریپوتیفوزا، 2/26% پومونا و 1/7% کانیکولا بودند. میزان 2/18% گاوهای مثبت، عیار 1:100 و 6/26% عیار 1:200 و در گوسفندها 6/13% عیار 1:100 و 8% عیار 1:200 و 3/2% عیار 1:400 داشتند. در بین گاوها 6/28% آلودگی به یک سرووار، 9/5% به دو سرووار و 5/1% آلوده به سه سرووار بوده و در گوسفند 3/13% به یک سرووار و 6% به دو سرووار واکنش مثبت نشان دادند. مقایسه فراوانی سنی گاو‌های با واکنش سرمی مثبت نشانگر افزایش موارد مثبت با افزایش سن بوده (05/0P<) ولی اختلاف معنی‌داری در بین نر و ماده وجود نداشت. بنابراین فاکتور جنس در ابتلاء به لپتوسپیرا مؤثر نبوده اگرچه ابتلاء در ماده‌ها بیشتر از نرها بود ولی با افزایش سن میزان ابتلاء در گاوها افزایش داشت. مقایسه فراوانی سرووار‌ها بیانگر غالب بودن ابتلاء به پومونا در گاو و گریپوتیفوزا در گوسفندها بود. در مجموع، واکنش سرمی مثبت به لپتوسپبرا در گاوهای ارومیه حدود 2 برابر گوسفند بود. اغلب دام‌ها به یک سرووار‌ مبتلا بوده و ابتلاء به بیش از یک سرووار‌ در گاو بیشتر از گوسفند دیده شد. نتیجه‌گیری اینکه لپتوسپیروز به عنوان یک بیماری مشترک در گاوهای ارومیه شایع‌تر از گوسفند بوده و ضروری است تمهیدات لازم جهت مبارزه با بیماری از طریق تعیین دقیق وضعیت بیماری، سویه‌های شایع در منطقه و جداسازی و شناسایی آنها در نظر گرفته شود.